• BL27 Benoemt de kern van het probleem.
  
• BL28 Onderscheidt hoofd- en bijzaken.
  
• BL32 Baseert zijn oordeel op de gegevens en feiten.
  
• BL35 Verzamelt gegevens en/of meetresultaten in tabelvorm volgens de richtlijnen beschreven in "Noteren en verslaggeving".
  
• BL48 Maakt gebruik van de juiste wetenschappelijke terminologie.
  

• BL59 Heeft een vakoverschrijdende en geïntegreerde kennis van de basiswetenschappen.
  

• bepaalt het aantal beduidende cijfers van een getal
• vermijd niet-beduidende nullen 
• geeft het resultaat van een berekening een gepast aantal beduidende cijfers, ook via benaderende regels
• bepaalt de fout op een getabelleerde grootheid
• maakt een tabel en een grafiek met meetpunten, trendlijn, foutenbalken, de juiste bijschriften en indeling van de assen
• lost willekeurige vergelijkingen van de 1ste en 2de graad en (2×2)-stelsels en (3x3)-stelsels op
• zet uitdrukkingen om naar gelijkwaardige vormen
• rekent met exponenten en logaritmen
• werkt met lineaire, kwadratische, hyperbolische, exponentiële en logaritmische functies
  (voorschrift + grafiek)
• gebruikt een rekenmachine op correcte wijze

• verzamelt gericht gegevens (statistisch proefopzet), doet de statistische gegevensverwerking, geeft een overzicht van de resultaten en interpreteert deze
•  vat een steekproef samen met frequentietabel, frequentieverdeling, boxplot, histogram 
•  berekent en interpreteert parametervrije kengetallen: Mediaan en percentielen
•  berekent en interpreteert parametrische kengetallen: gemiddelde en standaardafwijking
•  berekent en interpreteert kengetallen bij herhaalde (relatieve standaardafwijking) en gegroepeerde metingen (standaardafwijking between en within)
• berekent en interpreteert ‘biologische variatie’ (intra- en inter-individueel)
• werkt met normale verdeling en standaardnormale verdeling (z-en p-waarden)
• classificeert toevalsveranderlijken: begrijpt en berekent cutoff-waarden
• begrijpt en gebruikt de verdeling van een steekproefgemiddelde
• berekent een betrouwbaarheidsinterval voor een gemiddelde waarde en de statistische A.F. op een gemiddelde waarde
•  vertaalt deze statistische begrippen naar de praktijk van het lab: juistheid en precisie
• voert een volledige enkelvoudige lineaire regressie analyse (kleinste kwadraten methode) uit, interpreteert de resultaten en doet een beoordeling van hun kwaliteit
• berekent de standaardfouten op voorspelde y-waarden en teruggerekende x-waarden
• voert methodevergelijkingen uit: regressieanalyse, biasplot en ratioplot, Bland-Altmanplot
• past de wiskunde van de toevalsveranderlijken toe op gegevens geranschikt in frequentietabellen: berekent kansen, risico's en odds 
  

Facet chemisch rekenen

• beperkingen bij het aflezen van een meetinstrument,
   het aantal beduidende cijfers van een getal, het vermijden van niet-beduidende cijfers 
• de fout bepalen op een getabelleerde grootheid
• weergeven van tabellen en grafieken
• wetenschappelijke grafieken maken met Excel
•  mogelijkheid tot vragen stellen ivm overzicht van de basisbewerkingen
• rekenregels (rekenen met machten, rekenen met breuken)
• rekenen met logaritmen gelijkwaardige uitdrukkingen 
• vergelijkingen van de 1^ste, vergelijkingen van de 2^de graad, vergelijkingen met bestaansvoorwaarden, vergelijkingen met willekeurige onbekenden
• 2×2-stelsels (regel van Cramer), 3x3-stelsels, probleemstellingen in woorden omzetten naar vergelijkingen en stelsels
• rechthoekige driehoek (X en Y component van een vector)
• functies-algemeen : grafische voorstelling, coördinaten
• functies van de eerste graad (rechte), lineariseren
• functies van de tweede graad (tekenonderzoek en de regel van Descartes, oplossen  van ongelijkheden met een orde hoger dan één, definitieverzameling van irrationale  functies); hyperbolische functies (wat zijn asymptoten?)
• exponentiële en logaritmische functies,toepassing van exponentiële functies : groei- en vervalfuncties 

 Facet meetvariatie

• Beschrijven van een reeks resultaten (steekproef) met frequentietabel en grafieken
• Parametervrije kengetallen (Me, kwartielen, percentielen, IQR, boxplot, outliers)
• Parametrische kengetallen (gemiddelde, SD en VC%); herhaalde metingen; gegroepeerde metingen (spreiding intra en inter); biologische variatie
• Normale verdeling: z-waarden en p-waarden; werken met cutoff; verdeling van een steekproefgemiddelde (SE); t-verdeling Student; betrouwbaarheidsinterval voor gemiddelde; A.F. op een gemiddelde
• Toepassing in het lab: juistheid en precisie; gebruik controlemateriaal (CRM); detectielimiet; uitbijters
• Enkelvoudige lineaire regressie: correlatie, regressie, best passende rechte (kleinste kwadratenmethode), SE, invloed van SE op a en b (betrouwbaarheidsinterval), voorspellen en terugrekenen (betrouwbaarheidsinterval), regressie door de oorsprong, LIJNSCHATTING (Excel), spreidingsdiagram, residuele plot
• Methodevergelijking
• Kansrekenen - epidemiologie: wiskunde van de toevalsveranderlijke (rekenregels)     en kansrekenen in de praktijk (frequentietabellen); epidemiologische kengetallen (prevalentie – incidentie; verschil ratio 
  

facet chemisch rekenen
Ieder hoofdstuk van de nota's bevat een heleboel oefeningen. Na ieder hoorcollege werkt de student de oefeningen van het behandelde onderwerp verder af. Eventuele vragen kunnen het volgende WE voorgelegd worden aan de lector.

facet meetvariatie  
- hoorcolleges met oefeningen
- de oefeningen en toepassingen komen zo veel mogelijk uit de dagelijkse praktijk van het biomedisch lab
   zelfstandig werk: oplossen van de extra opgaven in de cursus, feedback van de lector tijdens de lessen
- de nadruk ligt volledig op het  praktijkgericht toepassen van de statistiek : alle voorbeelden,       oefeningen komen uit het lab en we proberen zoveel mogelijk de computer voor de berekeningen in te    schakelen.
- andere begeleidingsmomenten: (individuele) vraagstelling en feedback door lector (e-mail)

Categorie	Weging van categorieën
Integratief examen	100%

integratieve toets
gebruik van rekentoestel is toegelaten

Facet meetvariatie

• open-boek’ toetsing: het boek is het formuleboekje statistiek en bevat geen opgeloste oefeningen
• vragen met inbreng vanuit 'statistiek': hoogstens 50% van de vragen zijn louter kennisvragen (correct toepassen van de statistische technieken, correcte uitvoeren van berekeningen) en minstens 50% van de vragen zijn interpretatievragen (correct kiezen voor een bepaalde techniek, interpretatie van de resultaten, interpretatie van de onderzoeksresultaten van derden)
  

Facet chemisch rekenen 

• Integratieve toets, waarbij de aangeleerde kennis getoetst wordt aan de hand van concrete oefeningen zoals deze in de cursus
• De competentie 'wiskundig redeneren' wordt bovendien integratief getoetst en beoordeeld doorheen de volledige opleiding : aandacht voor de wiskunde toegepast in alle vakdisciplines

Het totale cijfer wordt in consensus toegekend door de lectorengroep van het opleidingsonderdeel op basis van de op de verschillende facetten verworven punten
Het aantal punten is in principe het gewogen gemiddelde van de verschillende facetten waarbij de uren sbu als wegingcoëfficiënten gebruikt worden maar kan aangepast worden volgens volgende criteria
   - niet voldoen aan de vooropgestelde leerdoelen
   - afwezigheid tijdens de verplichte activiteiten
   - niet uitvoeren van individuele taken
   - niet voldoen aan vooropgestelde gedragsindicatoren van de beoordeelde kerncompetenties

Categorie	Weging van categorieën
Integratief examen	100%

• BL01 Zoekt opheldering door het stellen van vragen.
  
• BL14 Neemt verantwoordelijkheid op voor eigen handelen (meldt fouten en incidenten).
  
• BL15 Verwittigt bij afwezigheden.
  
• BL16 Respecteert deadlines/afspraken.
  
• BL17 Toont respect voor materiaal en het gebruik ervan.
  
• BL22 Communiceert respectvol met collega's/begeleiders/leidinggevenden.
  

• BL40 Houdt rekening met afgesproken tijdslimieten.
  
• BL46 Heeft aandacht voor orde en netheid.
  
• BL53 Handelt spontaan volgens procedures beschreven in de ISO14001 werkinstructies
  

• BL59 Heeft een vakoverschrijdende en geïntegreerde kennis van de basiswetenschappen.
  

Kent de basisbegrippen uit de hematologie

Kent de verschillende basishandelingen uit de hematologie

• Cursus R.Flies en P.Winnen
• Internet
• CD-Rom
• Atlas hematologie
• Microscopen
• Labnota's

Categorie	Weging van categorieën
Integratief examen	40%

• Permanente evaluatie tijdens het practicum (30%)

• Verslagen (30%)
• Schriftelijke toets INT (40%)

Bij gewettigde afwezigheid voor  een praktijksessie  haalt de student 0 voor de verplichte activiteit, als hij deze niet inhaalt. De student neemt voor het inhalen zelf het initiatief.
Bij meerdere gewettigde afwezigheden contacteert de student de opleidingscoördinator.

Categorie	Weging van categorieën
Integratief examen	40%

• Enkel het INT- schriftelijk examen (40%).
• De overige verworven punten   1° examenperiode blijven behouden (60%).

• BL02 Toont zich leergierig en bereid tot leren.
  
• BL04 Gaat constructief om met kritiek.
  
• BL05 Leert uit zijn fouten.
  
• BL15 Verwittigt bij afwezigheden.
  
• BL16 Respecteert deadlines/afspraken.
  
• BL17 Toont respect voor materiaal en het gebruik ervan.
  

• BL28 Onderscheidt hoofd- en bijzaken.
  
• BL29 Structureert informatie op een overzichtelijke manier.
  
• BL30 Gaat stapsgewijs en systematisch te werk bij het analyseren van een probleem.
  
• BL31 Schat de mogelijkheden en beperkingen van een werkmethode in.
  
• BL34 Evalueert resultaten kritisch.
  
• BL35 Verzamelt gegevens en/of meetresultaten in tabelvorm volgens de richtlijnen beschreven in "Noteren en verslaggeving".
  
• BL36 Splitst een grotere opdracht zelfstandig in stapsgewijze deeltaken.
  
• BL37 Werkt volgens voorgeschreven procedures/SOP's/werkinstructies.
  
• BL40 Houdt rekening met afgesproken tijdslimieten.
  
• BL41 Bereidt taken systematisch voor.
  
• BL42 Organiseert het werk in een efficiënte planning.
  
• BL46 Heeft aandacht voor orde en netheid.
  
• BL47 Maakt een schriftelijk wetenschappelijk, kernachtig en juist verslag volgens de regels beschreven in "Noteren en verslaggeving".
  
• BL48 Maakt gebruik van de juiste wetenschappelijke terminologie.
  
• BL49 Schriftelijk: gebruikt korte zinnen en directe taal.
  
• BL53 Handelt spontaan volgens procedures beschreven in de ISO14001 werkinstructies
  
• BL68 Controleert eigen werk op fouten en correctheid/volledigheid.
  

• meet  de stroom door en de spanning over een een willekeurig element toestel van een elektrische schakeling correct met een multimeter,
• controleert de werking van een multimeter, 
• vervangt een zekering indien nodig,
• weet op welke wijze brand kan ontstaan in een elektrische installatie,
• neemt de nodige voorzorgsmaatregelen bij gebruik van elektrische apparatuur,
• repareert een stekker,
• leest een toestel af dat gebruik maaktt van een nonius,
• doet metingen met een refractometer en een polarimeter,
• kent het principe en de onderdelen van een eenvoudige opstelling van conductometrie en kan een meting uitvoeren,
• benoemt de principes en achtergronden van de eiwitelektroforese,
• geeft de basisonderdelen voor een elektroforeseopstelling  en licht ze toe,
• kent de elektrische parameters die van kracht zijn bij elektroforese,
• heeft inzicht op de invloed van de buffer, pH, temperatuur en de gekozen matrix op een eiwitelektroforesesysteem en kan deze omschrijven,
• kent enkele kleuringstechnieken om het staal zichtbaar (en eventueel ook kwantifiëerbaar) te maken voor analyse, en omschrijft het principe van de techniek ,
• licht een elektroforesepatroon, zoals gezien in de praktijkoefeningen, toe ,
• kent de betekenis van eiwit elektroforese als scheidingsmethode voor de diagnostiek ,
• omschrijft de experimentele aspecten van verschillende elektroforesemethoden en de praktische uitvoering ervan op wetenschappelijke manier,
• kalibreert een semi-automatische pipet,
• maakt een goede, duidelijke wetenschappelijke grafiek volgens de afgesproken regels.

• legt bij alle technieken  het verband tussen de gemeten parameter en het te onderzoeken staal zien ,
• gebruikt de kleurencirkel en een extinctiecurve, en haalt er de nodige info uit, 
• maakt  een gewone verdunningsreeks,
• past de ijklijnmethode toe en voert berekeningen uit mbv de wet van LB.

• kent het principe en de werkwijze van DLC en 2DLC en kan een eenvoudige scheiding uitvoeren,
• kent het principe van ionenuitwisselingschromatografie,
• kan de instructies van een ionenchromatografiekit lezen, begrijpen en uitvoeren.

• beschrijving labproeven en oefeningen alsook handleidingen apparatuur zie EDU-map op e-campus
• nota's 'Fysica basispakket 2'-Ingrid Van den Bossche-Plantijn Hogeschool
• lespresentaties, oefeningen, weblinks; …in de EDU-map op e-campus

• Labnota’s van Reyniers Kathy 
• Experimentele vaardigheden I -Reyniers K. ; ISBN 978 90 382 1611 9
• ppt's op e-campus
• Bb platform 1BL voor opdrachten  
• zelfstudiepakket spectro op intranet
• (niet verplicht) Handboek: Klinisch-chemisch laboratorium onderzoek van Dr. H.J.H. Kreutzer
• bib: naslagwerken  ivm instrumentele chemie

Categorie	Weging van categorieën
Integratief examen	60%

• Permanente evaluatie tijdens het practicum (20%)

• Verslagen (20%)
• Schriftelijke toets INT (60%)

Bij gewettigde afwezigheid voor  een praktijksessie  haalt de student 0 voor de verplichte activiteit, als hij deze niet inhaalt. De student neemt voor het inhalen zelf het initiatief.
Bij meerdere gewettigde afwezigheden contacteert de student de opleidingscoördinator.

Categorie	Weging van categorieën
Integratief examen	60%

• Enkel het INT- schriftelijk examen (60%).
• De overige verworven punten   1° examenperiode blijven behouden (40%).

Professionele, communicatieve vaardigheden:

De student oefent vaardigheden ivm verbale en non-verbale communicatietechnieken, vergaderen, presenteren en rapporteren (schrijfvaardigheden).

Het opleidingsonderdeel "Communicatie en POP" bestaat uit :

•  Communicatieve vaardigheden
•  POP (Persoonlijk Ontwikkelingsplan)

• BL04 Gaat constructief om met kritiek.
  
• BL05 Leert uit zijn fouten.
  
• BL15 Verwittigt bij afwezigheden.
  
• BL16 Respecteert deadlines/afspraken.
  
• BL22 Communiceert respectvol met collega's/begeleiders/leidinggevenden.
  
• BL26 Neemt duidelijke standpunten in ook al worden ze niet gedeeld door de groep.
  

• BL28 Onderscheidt hoofd- en bijzaken.
  
• BL29 Structureert informatie op een overzichtelijke manier.
  
• BL39 Brengt structuur in ideeën.
  
• BL41 Bereidt taken systematisch voor.
  
• BL45 Levert werk af volgens de gevraagde kwaliteit.
  
• BL46 Heeft aandacht voor orde en netheid.
  
• BL47 Maakt een schriftelijk wetenschappelijk, kernachtig en juist verslag volgens de regels beschreven in "Noteren en verslaggeving".
  
• BL49 Schriftelijk: gebruikt korte zinnen en directe taal.
  
• BL50 Mondeling: drukt zich vlot en verstaanbaar uit.
  
• BL51 Mondeling: kan collega's correct en volledig op de hoogte brengen van de huidige stand van zaken.
  
• BL52 Maakt gebruik van ondersteunende audiovisuele middelen.
  
• BL68 Controleert eigen werk op fouten en correctheid/volledigheid.
  

Werkcollege: theoretisch referentiekader dat onmiddellijk in de praktijk wordt omgezet aan de hand van voorbeelden, oefeningen, simulaties, rollenspelen en zelfstandig werk. Uiteindelijk worden alle communicatieve vaardigheden uit de cursus toegepast in de projecten.

POP: het pop bijhouden is volledig de verantwoordelijkheid van de student

Categorie	Weging van categorieën
totaal cijfer examen	100%

Communicatieve vaardigheden:
Permanente evaluatie voor de werkcolleges: aanwezigheid is verplicht wegens de interactieve oefeningen.

Puntenverdeling

• permanente evaluatie (werkcollege met oefeningen - periode 1&2);
• mondelinge taalvaardigheid (presentatie tijdens contacturen) 
• schriftelijke taalvaardigheden (taaltest tijdens contacturen) 

Evaluatie door tutor/VUP tijdens de projectweken van vergaderen, presenteren, rapporteren
Evaluatie van laboverslag tijdens lesweken.

Een groot tekort op de taalvaardigheidstest resulteert in een tekort op het eindresultaat. 

Conform artikel 55 van het OER kan voor dit opleidingsonderdeel de beoordeling “Fail” (code “F”)  toegekend worden volgens onderstaande criteria:

·         afwezigheid

·         niet uitvoeren van de opgelegde taken

·         niet afgeven van de gevraagde opdrachten

·         niet verwerven van de vooropgestelde competenties

Bij gewettigde afwezigheid voor  een werkcollege  haalt de student 0 voor de verplichte activiteit, als hij deze niet inhaalt. De student neemt voor het inhalen zelf het initiatief.
Bij meerdere gewettigde afwezigheden contacteert de student de opleidingscoördinator.

POP: POP wordt in het eerste jaar door de studieloopbaanbegeleider geëvalueerd op volledigheid. Indien het POP onvolledig is, leidt dit tot een negatieve evaluatie van het opleidingsonderdeel.

Categorie	Weging van categorieën
totaal cijfer examen	100%

• BL01 Zoekt opheldering door het stellen van vragen.
  
• BL02 Toont zich leergierig en bereid tot leren.
  

• BL29 Structureert informatie op een overzichtelijke manier.
  

• De student onderscheidt de verschillende klassen van verbindingen.
• De student interpreteert de verschillende voorstellingswijzen van een molecuul.
• De student geeft organische moleculen een naam.
• De student herkent de verschillende functionele groepen in de naamgeving.
• De student herkent de belangrijkste biomoleculen.
• De student heeft een uitgebreide kennis van aminozuren: hun structuur, de klassificatie en het zuurbasegedrag.
• De student kent de belangrijke factoren die de eigenschappen van organische moleculen bepalen: isomerie, inductief en mesomeer effect, aromaticiteit.
• De student kent de belangrijkste soorten organische reacties.
• De student interpreteert de verschillende factoren die het zuur/base gedrag bepalen in geneesmiddelen
• De student werkt door deelname aan het oplossen van klassikaal uitgedeelde opdrachten aan de ontwikkeling van volgende competenties:
  • ontwikkeling van denk- en redeneervaardigheid
  • beheer van het leerproces: in staat zijn relevante (informatie)-bronnen te verzamelen en te verwerken, begrijpend lezen, kernzaken onderkennen en relevante conclusies trekken

• De verschillende klassen van verbindingen:
              *Alifatische moleculen
              *Cyclische moleculen
              *Heterocyclische moleculen
              *Aromatische moleculen
              *Congeneren
• De verschillende manieren om een molecuul voor te stellen
              *Fisherprojectie
              *Wedge projectie
              *Skeletstructuur
• Basisbegrippen van de naamgeving van organische moleculen
• De belangrijkste biomoleculen (met enkele concrete voorbeelden die aan bod zullen komen in andere opleidingsonderdelen):
              *Suikers
              *Eiwitten
              *Lipiden en lipoproteïnen
              *Nucleïnezuren
• Aminozuren
              * klassificatie van aminozuren
              *structuur van de 20 belangrijkste aminozuren
              *zuurbase gedrag van de aminozuren
              *isoelektrisch punt
              *zwitterion
• Belangrijke factoren die eigenschappen van organische moleculen bepalen:
              *isomerie (structuur-, plaats-, geometrische en optische isomeren)
              *naamvorming geometrische en optische isomeren (cis/trans, R/S)
              *polariteit van een organische binding
• Belangrijke factoren die eigenschappen van organische moleculen bepalen:
               *elektronenaffiniteit
               *aromaticiteit
               *inductief/mesomeer effect
               *invloed op zuurbasegedrag
• De organische reacties van de verschillende functionele groepen van oa eiwitten
• Begrijpen van een reactie:
                *reactiecoordinaat
                *energieverloop
                *gerichtheid van botsingen
• Zuren en basen in de organische chemie
    
   

• cursus I. Gutschoven ‘Inleiding in de bio-organische chemie’-Plantijn Hogeschool
• cursus I. Gutschoven ‘Bio-organische chemie’ -Plantijn Hogeschool
• E-campus voor presentaties, extra oefeningen, externe links, mindmaps
  Aminozuren: http://www.biology.arizona.edu/biochemistry/problem_sets/aa/aa.html

• ‘Inleiding in de bio-organische chemie’, Engbersen, J.F.J, De Groot, AE., Wageningen pers, 1995, ISBN-10 90-74134-21-1
• 'Organic Chemistry', Mc Murry, J., Brooks/Cole-Thomson Learning, 2004, ISBN 0-534-42005-2
• ‘Sesam Atlas van de biochemie’, Koolman, J., Röhm, K.-H., SESAM, 2004, ISBN 90-5574-443-3
  Materiaal aanwezig in de bibliotheek

Categorie	Weging van categorieën
Integratief examen	100%

Categorie	Weging van categorieën
Integratief examen	100%

Cellen specialiseren zich voor hun verschillende functies en een groep van cellen met een gelijke vorm en functie noemt men een weefsel. Deze weefsels komen niet als afzonderlijke eenheden voor, maar zijn in verschillende verhoudingen met elkaar vermengd tot grotere functionele eenheden, namelijk de organen, die op hun beurt onderdelen zijn van orgaanstelsels.  Het menselijk lichaam is een organisme dat bestaat uit samenwerkende orgaanstelsels. In dit anatomisch overzicht wordt de ligging van de verschillende organen belicht en de kenmerken en functie van de verschillende weefsels bekeken.
Voedsel dient hoofdzakelijk als bouw- en brandstof en bestaat uit grote biomoleculen. De mechanische verkleining van het voedsel, door het te kauwen, is lang niet voldoende. De spijsverteringsorganen, die samen het  spijsverteringsstelsel vormen, bewerken het voedsel zodanig dat de grote polymeren tot hun bouwstenen (monomeren) worden afgebroken. Alleen zo kunnen ze opgenomen worden in het lichaam. Deze biochemische vertering is mogelijk door de inwerking van enzymen die  op verschillende plaatsen in ons spijsverteringskanaal worden geproduceerd. Enzymen zijn eiwitten die reacties laten verlopen door verlaging van de activeringsenergie zonder daarbij zelf verbruikt te worden.
Het endocrien stelsel is naast het zenuwstelsel het belangrijkste controlesysteem in het lichaam. Dit gebeurt via stoffen in het bloed: de hormonen. Deze worden in klieren met interne secretie geproduceerd. De endocriene klieren zijn zeer kleine orgaantjes die verspreid liggen in het lichaam. Behalve in klieren wordt een grote groep hormonen in bepaalde weefsels aangemaakt, de weefselhormonen. Hiernaast zijn er ook nog neurotransmitters.

Biochemie is de wetenschappelijke discipline die probeert het fenomeen ‘leven’ te verklaren op moleculair vlak. Men maakt er gebruik van de methodieken en de terminologie van de scheikunde op verschillende aspecten van cellen en levende organismen te beschrijven en te begrijpen.
In deze cursus zullen we een stuk van de biochemische basis bekijken die nodig is voor het begrijpen van andere biochemische en biotechnologische disciplines. We beginnen met het bespreken van een aantal belangrijke soorten biomoleculen. 
Ten eerste bespreken we de eiwitten, polymeren die zijn opgebouwd uit twintig verschillende soorten aminozuren en betrokken zijn bij ongeveer alles wat in levende materie gebeurt. Het unieke verband tussen hun structuur en functie wordt ingeoefend en gekoppeld aan een aantal analyses in de praktijk.
Een tweede belangrijke groep zijn de enzymen, een aparte klasse van de eiwitten. Enzymen zijn krachtige, reactiespecifieke en regelbare katalysatoren die absoluut noodzakelijk zijn om de reacties van het metabolisme met de gewenste snelheid te laten verlopen. In de actuele biotechnologie zal men specifieke zuivere enzymen in celvrije systemen gebruiken om reacties naar wens te katalyseren. Maar ook in de industrie, voeding en de geneeskunde is kennis en gebruik van enzymen niet meer weg te denken.  Voorbeelden uit de actualiteit en praktijk zullen dit hoofdstuk ondersteunen.
Ten laatste worden de hormonen als biochemische boodschappers besproken. Een eerder diverse groep van biomoleculen, die het overbrengen van indirecte signalen in een meercellig organisme als gemeenschappelijk kenmerk hebben. Meer inzicht in deze moleculen en hun werking opent een heel andere kijk op het ‘fenomeen’ leven en hoe bepaalde processen simultaan verlopen zonder elkaar te storen.    

• BL01 Zoekt opheldering door het stellen van vragen.
  
• BL02 Toont zich leergierig en bereid tot leren.
  
• BL03 Zoekt naar aanvullende en nieuwe informatie en ontwikkelingen.
  

• BL34 Evalueert resultaten kritisch.
  
• BL68 Controleert eigen werk op fouten en correctheid/volledigheid.
  

·         Heeft inzicht in de indeling van de verschillende weefsels en orgaanstelsels.
·         Beschikt over de vereiste kennis van de kenmerken van de verschillende stelsels.
·         Kent de ligging, bouw, functie en samenhang van de verschillende spijsverteringsorganen.
·         Heeft inzcht in de enzymwerking op de verschillende voedingscomponenten.
·         Beschikt over de vereiste kennis van de ligging, bouw, funcite en samenhang van de verschillende endocriene klieren.
·         Heeft inzicht in de werking van een hormoon.
·         Beschikt over de vereiste kennis om het verband te leggen tussen het endocrien stelsel en de andere stelsels.

·          herkent de bouwstenen waaruit eiwitten zijn opgebouwd
·          tekent de algemene structuur van een aminozuur correct
·          omschrijft de belangrijkste eigenschappen van deze bouwstenen
·          kent het verschil tussen ruimtelijke en chemische opbouw van eiwitten
·          begrijpt de verschillende niveau's in een eiwitstructuur en geeft de belangrijkste interacties/bindingen die bijdragen tot de opbouw dan een niveau
·          kent de hoofdeigenschappen van eiwitten
·          omschrijft het verband tussen structuur en functie van eiwitten
·          interpreteert resultaten uit de experimenten ovalbuminebepaling / hydroxiprolinebepaling correct  
·          kan het belang van elke stap van de praktische proef rond ovalbumine en hydroxyproling en de bepalingen toelichten 
·          kan het belang van de technieken (uitzouten, spectrometrie, zuurtegraad) verklaren
·          past de begrippen extinctiecoëfficiënt, specifieke extinctie, molmassa en verdunningsfactoren correct  toe in de berekeningen
·          past de eerder opgedane kennis waaronder werken met verdunningsfactoren, opstellen van een ijklijn en lineaire regressie, toe.
·          interpreteert de resultaten van zijn experiment en verklaart hoe deze informatie geven over de structuur van het eiwit/de kwaliteit van vlees
·          ervaart via oefeningen tal van structurele eigenschappen van eiwitten en kan deze benoemen. De eerste kennismaking moet vooral toegespitst zijn op de ruimtelijke opvouwing en de opbouw van deze biomoleculen.
·          heeft inzicht in de geweldige variatie aan functies van eiwitten.
·          benoemt de belangrijkste eigenschappen en karakteristieken van enzymen
·          weet waaruit enzymen opgebouwd zijn en legt dit uit
·          kent de functies, indeling, gelijkenis en verschillen van de verschillende cofactoren
·          licht de verschillende factoren die bijdragen tot de structuur en werking van een enzym toe en
·          weet en omschrijft hoe verschillende factoren de enzymwerking beïnvloeden
·          benoemt het voorkomen, de isolatie en de bewaring van enzymen
·          legt uit wat kwaliteit en activiteitsverlies is
·          kent het begrip iso-enzymen en kan het belang van deze enzymen in de diagnostiek toelichten
·          geeft de indeling van de enzymen
·          is op de hoogte van enkele toepassingen van enzymen
·          voert een enzymatische concentratiebepaling van voedingsstoffen correct uit
·          berekent adhv zijn resultaten de concentratie van enkele voedingsstoffen
·          controleert of zijn berekeningen correct zijn
·          verzamelt gegevens en informatie uit een bijsluiter van een enzymatische kit en kan deze correct interpreteren
·          licht de verschillende stappen in het pipetteerschema toe, met behulp van de enzymatische reacties gegeven in de bijsluiter
·          legt juiste verbanden tussen concentratiebepaling en de gegevens op het etiket van de voedingsstoffen
·          benoemt de eigenschappen, gelijkenissen en verschillen van de 3 grote communicatiesystemen in ons lichaam
·          omschrijft wat hormonen zijn
·          geeft de naam van de twee systemen die de aanmaak/synthese van hormonen controleren
·          deelt de hormonen in op basis van hun chemische structuur
·          geeft het werkingsmechanisme van hormonen die werkzaam zijn via een second messenger adhv het hormoon glucagon
·          omschrijft de belangrijkste eigenschappen, voor-en/of nadelen van de second messenger  zoals cAMP
·          kent nog enkele andere systemen die weken via een second messenger en benoemt deze
·          geeft het algemene schema van het werkingsmechanisme van hormonen die reageren met een cytosolische of nucleaire receptor
·          omschrijft van wat anabole steroïden zijn
·          is op de hoogte van enkele toepassingen en gevolgen van het gebruik van anabole steroïden
·          omschrijft het principe van deze bepalingen en kent de diagnostische en praktische verschillen tussen de verschillende methoden
·          interpreteert de verschillende stappen in een bijsluiter correct en legt uit hoe deze kunnen bijdragen tot een juist/fout resultaat
·          interpreteert stelt het verband op tussen de gemeten parameter en de concentratie van de te bepalen facet en/of de waarden op het etiket
·          maakt correcte berekeningen met zijn resultaten
·          betrekt gegevens van in duplo experimenten, positieve en negatieve controles correct in het bespreken van de resultaten
·          beoordeelt zijn resultaten correct adhv de gegevens in de bijsluiter en stelt een diagnose
 

• Oefeningen en praktijkvoorbeelden zijn beschikbaar via e-campus en/of praktijkschrift Biochemie 1 - G. Caethoven - Plantijn Hogeschool

Categorie	Weging van categorieën
Integratief examen	100%

Categorie	Weging van categorieën
Integratief examen	100%

• BL01 Zoekt opheldering door het stellen van vragen.
  
• BL16 Respecteert deadlines/afspraken.
  
• BL18 Deelt spontaan informatie/gegevens met anderen.
  

• BL30 Gaat stapsgewijs en systematisch te werk bij het analyseren van een probleem.
  
• BL34 Evalueert resultaten kritisch.
  
• BL35 Verzamelt gegevens en/of meetresultaten in tabelvorm volgens de richtlijnen beschreven in "Noteren en verslaggeving".
  
• BL42 Organiseert het werk in een efficiënte planning.
  
• BL48 Maakt gebruik van de juiste wetenschappelijke terminologie.
  

• BL60 Heeft een vakoverschrijdende en geïntegreerde kennis omvattende de verschillende aspecten van de biomedische wetenschappen.
  

• cursus “chemische basisbegrippen” – Christel Pelgrims
• Powerpointpresentaties (te vinden op e-campus
• e-learning  departement LV- zelfstudieoefeningen 'basiskennis chemie' (e-campus)
• Periodiek systeem der elementen
• Chemiekaarten en MSDS-fiches. Gegevens voor veilig werken met chemicaliën.
• Boek : 'Arbeidsomstandigheden en veiligheid in het laboratorium', VAPRO  (schoolbibliotheek) met inzichts- en toepassingsvragen alsook casusvragen en de antwoorden.
• VCA-cursus op intern netwerk van de school met  elektronische oefenpakket. 
• Handleiding “Noteren en verslaggeving tijdens practica” – auteur: H. Nachtegaele – Plantijnhogeschool
• Bezoek aan het veiligheidsinstituut.
• nota's 'Fysica basispakket 1'-Ingrid Van den Bossche-Plantijn Hogeschool 
  
• lespresentaties, oefeningen weblinks; …in de EDU-map op e-campus
  
  

Categorie	Weging van categorieën
Integratief examen	100%

Categorie	Weging van categorieën
Integratief examen	100%

• BL01 Zoekt opheldering door het stellen van vragen.
  
• BL02 Toont zich leergierig en bereid tot leren.
  
• BL04 Gaat constructief om met kritiek.
  
• BL14 Neemt verantwoordelijkheid op voor eigen handelen (meldt fouten en incidenten).
  
• BL16 Respecteert deadlines/afspraken.
  
• BL17 Toont respect voor materiaal en het gebruik ervan.
  
• BL21 Neemt taken op zich die heel de groep tot nut zijn.
  
• BL22 Communiceert respectvol met collega's/begeleiders/leidinggevenden.
  

• BL34 Evalueert resultaten kritisch.
  
• BL40 Houdt rekening met afgesproken tijdslimieten.
  
• BL46 Heeft aandacht voor orde en netheid.
  
• BL48 Maakt gebruik van de juiste wetenschappelijke terminologie.
  
• BL53 Handelt spontaan volgens procedures beschreven in de ISO14001 werkinstructies
  

• BL59 Heeft een vakoverschrijdende en geïntegreerde kennis van de basiswetenschappen.
  

Voor het facet 'Hematologie'

kent de onderverdeling van hematologie

kent de samenstelling en de functie van het bloed

kent de basisbegrippen van de hematologie (bezinkingssnelheid, hematocriet,....)

kent de hematopoiese en  erythropoiesis (weet hoe de bloedcellen uitrijpen, ontwikkeling, groeifactoren, regeling aanmaak)

kent de opbouw en de eigenschappen van het membraan van de rbc

herkent en kent de abnormale rbc

heeft inzicht in het energiemetabolisme van de rbc

kent de aanmaak en functie van hemoglobine; hemoglobinopathiën; hemoglobineliganden

kent de zuurstof - saturatiecurve met zijn beïnvloedende factoren

heeft inzicht in het ijzermetabolisme

kent de verschillende anemiën en heeft inzicht in hun indeling

kent de afbraak van de rbc en de osmotische resistentie

kent het ABO en Rhesussysteem

kent de bloedafname, bloedafnamebuisjes en hun anticoagulantia

kent de ligging, bouw en functie van de bloedsomloop bij de mens

kent de ligging, bouw en functie van het lymfevatenstelsel 

kent de ligging, bouw en functie van het urinestelsel

kent de bouw van het zenuwstelsel

kent de aanmaak en de functie van lumbaal vocht

beschikt over de vereiste kennis van de ligging, bouw en functie van het ademhalingsstelsel bij de mens

heeft inzicht in de gasuitwisseling en de regeling van de ademhaling

heeft inzicht in de ademhalingsbewegingen

heeft inzicht in het verband tussen het ademhalingsstelsel en de andere stelsels

De hematologie is de leer van het bloed, meer bepaald van de bloedcellen. We noemen dit deel van de hematologie de cytologie.

Daarnaast speelt bloed een belangrijke rol in de bloedstolling of hemostase. Bloedplaatjes en stollingseiwitten zijn hier essentiële componenten

De immuunhematologie is een derde belangrijk onderdeel van de hematologie: hier zijn de op de     bloedcellen aanwezige antigenen en hun respectievelijke antistoffen de belangrijkste spelers

In het cytologisch gedeelte wordt aandacht geschonken aan het ‘ontstaan’ van de bloedcellen uitgaande van de stamcel, ook wel de hematopoiese genaamd

Er wordt vervolgens dieper ingegaan op de rode bloedcel in de erytropoiese met o.a. rol van EPO, reticulocyten, enz….

Aanmaak en functie van hemoglobine wordt besproken

Ook enkele biochem. parameters, die een rol spelen in de erytropoiese, worden kort toegelicht

In de myelopoiese zullen hoofdzakelijk granulocyten besproken worden

In de immuunhematologie wordt het ABO- en Rhesussysteem besproken

In werkcolleges zal de aandacht gaan naar volgende punten:
- Bloedafname
- Bloedafnamebuisjes en de verschillende anticoagulantia die in de praktijk gebruikt worden in de bloedafnamebuisjes
- Referentiewaarden
- Verwerken van labo-aanvragen en pre-analytische fase-analytische fase met enkele ethische aspecten

 Rode bloedcelindexen – hematocriet – sedimentatie
- Eenvoudige berekeningen in de hematologie (bv. absolute tellingen…)
- Morfologie oefeningen op bloedgroepinterpretaties en bloedgroepencompatibiliteit

Voor het facet ‘Anatomie en fysiologie 1’

Het cardiovasculair stelsel: hart en bloedvaten

Het ademhalingsstelsel

Het endocrien stelsel

Voor het facet ‘Hematologie’

·         Cursus R.Flies en P.Winnen

·         PPT

·         Internet

·         CD-Rom

·         Atlas hematologie

·         Microscopen

·         Labnota's

·         Anatomie en fysiologie, een inleiding. Frederic H. Martini & Edwin F. Bartholomew. Pearson education, 5de editie, ISBN 9789043024327.

Voor het facet ‘Anatomie en fysiologie1’

Noodzakelijke leermiddelen

Anatomie en fysiologie, een inleiding. Frederic H. Martini & Edwin F. Bartholomew. Pearson education, 5de editie, ISBN 9789043024327.

Extra leermiddelen:

·          Hand-outs van de slides horend bij de lessen zijn steeds te raadplegen via de elektronische leeromgeving.

·          Anatomische modellen zijn te vinden in de bibliotheek.

·          Verschillende educatieve CD-roms over anatomie en fysiologie van de mens zijn te vinden in de bibliotheek.

·          Coëlho Zakwoordenboek van de geneeskunde, A.A.F. Jochems en F.W.M.G. Joosten (2012). 30ste editie, Elsevier Gezondheidszorg. ISBN 9789035233218.

Hoorcolleges en werkcolleges

Aanwezigheid in de werkcolleges is vereist.

Categorie	Weging van categorieën
Integratief examen	100%

• schriftelijk examen met kennis-, inzichts- en toepassingsvragen; zowel stellingvragen, meerkeuzevragen als open vragen en casusvragen. 
  
  Berekening van de ‘cijfers’ voor elk opleidingsonderdeel
  
  - Dit cijfer wordt in consensus toegekend door de lectorengroep van het opleidingsonderdeel op basis van de op de verschillende facetten verworven punten
  - Het aantal punten is in principe het gewogen gemiddelde van de verschillende facetten waarbij de uren sbu als wegingcoëfficiënten gebruikt worden maar kan aangepast worden volgens volgende criteria
     - niet voldoen aan de vooropgestelde leerdoelen
     - afwezigheid tijdens de verplichte activiteiten
     - niet uitvoeren van individuele taken
     - niet voldoen aan vooropgestelde gedragsindicatoren van de beoordeelde kerncompetenties

• Conform artikel 55 van het OER kan voor dit opleidingsonderdeel de beoordeling “Fail” (code “F”)  toegekend worden volgens onderstaande criteria:

  ·         afwezigheid

  ·         niet uitvoeren van de opgelegde taken

  ·         niet afgeven van de gevraagde opdrachten

  ·         niet verwerven van de vooropgestelde competenties

   

• Bij gewettigde afwezigheid voor  een werkcollege  haalt de student 0 voor de verplichte activiteit, als hij deze niet inhaalt. De student neemt voor het inhalen zelf het initiatief.
  Bij meerdere gewettigde afwezigheden contacteert de student de opleidingscoördinator.

Categorie	Weging van categorieën
Integratief examen	100%

• schriftelijk examen met kennis-, inzichts- en toepassingsvragen; zowel stellingvragen, meerkeuzevragen als open vragen en casusvragen. 

weging van de facetten:

• hematologie 70%
• anatomie en fysiologie1 30%

• BL02 Toont zich leergierig en bereid tot leren.
  
• BL04 Gaat constructief om met kritiek.
  
• BL14 Neemt verantwoordelijkheid op voor eigen handelen (meldt fouten en incidenten).
  
• BL15 Verwittigt bij afwezigheden.
  
• BL16 Respecteert deadlines/afspraken.
  
• BL17 Toont respect voor materiaal en het gebruik ervan.
  
• BL21 Neemt taken op zich die heel de groep tot nut zijn.
  

• BL29 Structureert informatie op een overzichtelijke manier.
  
• BL30 Gaat stapsgewijs en systematisch te werk bij het analyseren van een probleem.
  
• BL34 Evalueert resultaten kritisch.
  
• BL35 Verzamelt gegevens en/of meetresultaten in tabelvorm volgens de richtlijnen beschreven in "Noteren en verslaggeving".
  
• BL37 Werkt volgens voorgeschreven procedures/SOP's/werkinstructies.
  
• BL40 Houdt rekening met afgesproken tijdslimieten.
  
• BL41 Bereidt taken systematisch voor.
  
• BL42 Organiseert het werk in een efficiënte planning.
  
• BL46 Heeft aandacht voor orde en netheid.
  
• BL47 Maakt een schriftelijk wetenschappelijk, kernachtig en juist verslag volgens de regels beschreven in "Noteren en verslaggeving".
  
• BL48 Maakt gebruik van de juiste wetenschappelijke terminologie.
  

• BL60 Heeft een vakoverschrijdende en geïntegreerde kennis omvattende de verschillende aspecten van de biomedische wetenschappen.
  

• weet op welke wijze brand kan ontstaan in een elektrische installatie,
• weet onder welke omstandigheden statische oplading optreedt, wat de gevolgen ervan kunnen zijn, en hoe deze eventueel te voorkomen zijn, 
• weet wat de gevolgen op het menselijk lichaam kunnen zijn bij aanraking van een stroomdraad, van een toestel onder spanning… ,
• neemt de nodige voorzorgsmaatregelen bij gebruik van elektrische apparatuur ,
• kent de functie van een zekering,
• kent de stroom- en spanningsverdeling bij serie- en parallelschakeling ,
• duidt in een schakeling aan hoe men een multimeter correct moet aansluiten om een spanning of een stroom te meten,
• legt uit hoe men een multimeter kan testen,
• maakt eenvoudige vraagstukjes op de wet van ohm,
• past de wet van Faraday toe,
• kent het basisprincipe van elektroforese.

• bezit  basiskennis ivm de fysische eigenschappen van elektromagnetische straling, 
• leest een blokschema van een spectrofotometer,
• benoemt de verschillende onderdelen van een spectrofotometer en weet de voornaamste eigenschappen op te sommen,   
• legt bij alle technieken  het verband tussen de gemeten parameter en het te onderzoeken staal zien,
• benoemt de verschillen tussen de aangeboden technieken, qua opstelling en toepassingsgebied,
• leert de mogelijkheden en de beperkingen van elke techniek, 
• gebruikt de kleurencirkel en een extinctiecurve, en haalt er de nodige info uit.

• beschrijft de principes en achtergronden van de chromatografie,
• deelt de chromatografische methoden in volgens aard van de mobiele fase/aard van de interactie,
• benoemt de eigenschappen en voordelen van een chromatografische scheiding,
• beschrijft het principe van kolom vloeistofchromatografie en beschrijft de functie/het belang van de stationaire fase/de mobiele fase en de elutietechnieken,
• kent het principe en de werkwijze van DLC en 2DLC, 
• weet wat de verschillende factoren zijn die bijdragen tot een goede scheiding/resolutie in DLC en 2DLC en licht deze toe,
• identificeert de eiwitten in een onbekend mengsel adhv het 2DLC patroon,
• somt de toepassingen en voordelen op van DLC,
• omschrijft het principe en het verloop van GC ,
• benoemt de onderdelen van de gaschromatograaf en omschrijft hun functie en bijdrage tot een goede scheiding/resolutie,
• herkent de opstelling van een GC en HPLC toestel en kan de onderdelen benoemen,
• omschrijft de gelijkenissen en verschillen van de GC en HPLC methode ,
• legt de karakteristieken van een chromatografische bepaling uit ,
• licht de Van Deemter vergelijking toe,
• herkent een foutieve piekvorm of slechte resolutie in een chromatogram en kan hiervoor een mogelijke oorzaak geven,
• omschrijft de begrippen; resolutie, scheiding correct en weet welke factoren bijdragen tot een goede resolutie en goede scheiding,
• legt de berekeningsmethoden: 100% methode en externe standaardmethode uit ,
• somt de voor en/of nadelen van beide methoden tov elkaar op,
• interpreteert en verwerkt de resultaten van een gegeven chromatogram.

 
Facet Basispakket fysica 2:

• elektrische krachtwerking, elektrische potentiaal, spanning, geleiders en isolatoren, stroomsterkte,
• wet van Ohm, eenvoudige stroomkring, serie- en parallelschakeling, 
• spanningsbron, meten van spanning en stroom in een kring, inwendige weerstand van een spanningsbron,
• elektrisch vermogen, zekeringen, de gevolgen van elektrische spanningen op het menselijk lichaam,
• elektrische dipool, materie in een elektrisch veld (geleider, isolator,soorten isolatoren),
• principe van elektroforese,
• waaruit bestaat een eenvoudige stroomkring?
  hoe wordt elektrische spanning gemeten?
  hoe wordt elektrische stroom gemeten?
  hoe kunnen we brand vermijden bij toestellen waarin een kortsluiting plaatsgrijpt? (functie van een zekering),
• geleidbaarheid van oplossingen, conductometrie, elektrolyse, wet van Faraday, amperometrie
• galvanisch element, potentiometrie. 
   
  

Facet Analysemethoden:

• Deel 1: De groep (spectro)fotometrische methoden kan men verdelen in twee groepen namelijk de absorptiespectrometrie, waarbij het licht door het monster geabsorbeerd wordt en de emissiespectrometrie, waarbij het monster zelf licht uitzendt. In deze opdracht wordt enkel de absorptie van licht bestudeerd.                                                                             Bij colorimetrische analyses gaan we de kleur gebruiken om kwalitatieve en kwantitatieve informatie te bekomen: ijklijnmethode en routinemethode. 
• In deel 2 maakt kennis met de scheidings-en analysetechniek; chromatografie.                        Chromatografie is als scheidingsmethode belangrijk om allerlei storende stoffen te verwijderen en zo de kwaliteit van de analyse te verbeteren.  Deze techniek kan gebruikt worden voor de isolatie, identificatie en ook relatieve kwantificatie van eiwitten en andere biologische stoffen. Evenwel kan men voor een gelijktijdige bepaling van meer dan één stof in een complex mengsel terugvallen op de chromatografie.                                                                                Dit jaar wordt in theorie de basis en prinicipes van een goede chromatografische scheiding besproken.  Er wordt een duidelijke indeling in chromatografische methoden geschetst. 
   

• nota's 'Fysica basispakket 2'-Ingrid Van den Bossche-Plantijn Hogeschool 
• lespresentaties, oefeningen, weblinks; …in de EDU-map op e-campus

• cursus 'Analysemethoden' T en P van Reyniers Kathy 
• Experimentele vaardigheden I -Reyniers K. ; ISBN 978 90 382 1611 9
• ppt's op e-campus
• Bb platform 1BL voor opdrachten  
• zelfstudiepakket spectro op intranet
• (niet verplicht) Handboek: Klinisch-chemisch laboratorium onderzoek van Dr. H.J.H. Kreutzer
• bib: naslagwerken  ivm instrumentele chemie

Groepsleren :

Opdracht AAS tijdens een werkvelddag.

evaluatie: bb-test (5%) en extra vraag op INT

Categorie	Weging van categorieën
Integratief examen	95%
totaal cijfer examen	5%

• INT:  schriftelijk examen met kennis-, inzichts- en toepassingsvragen; zowel stellingvragen, meerkeuzevragen als open vragen en casusvragen. 

Categorie	Weging van categorieën
Integratief examen	100%

• INT:  schriftelijk examen met kennis-, inzichts- en toepassingsvragen; zowel stellingvragen, meerkeuzevragen als open vragen en casusvragen. 

Basispakket fyscia 2.

Analysemethoden.

• BL02 Toont zich leergierig en bereid tot leren.
  
• BL04 Gaat constructief om met kritiek.
  
• BL14 Neemt verantwoordelijkheid op voor eigen handelen (meldt fouten en incidenten).
  
• BL15 Verwittigt bij afwezigheden.
  
• BL16 Respecteert deadlines/afspraken.
  
• BL17 Toont respect voor materiaal en het gebruik ervan.
  
• BL21 Neemt taken op zich die heel de groep tot nut zijn.
  

• BL29 Structureert informatie op een overzichtelijke manier.
  
• BL30 Gaat stapsgewijs en systematisch te werk bij het analyseren van een probleem.
  
• BL34 Evalueert resultaten kritisch.
  
• BL35 Verzamelt gegevens en/of meetresultaten in tabelvorm volgens de richtlijnen beschreven in "Noteren en verslaggeving".
  
• BL37 Werkt volgens voorgeschreven procedures/SOP's/werkinstructies.
  
• BL40 Houdt rekening met afgesproken tijdslimieten.
  
• BL41 Bereidt taken systematisch voor.
  
• BL42 Organiseert het werk in een efficiënte planning.
  
• BL46 Heeft aandacht voor orde en netheid.
  
• BL47 Maakt een schriftelijk wetenschappelijk, kernachtig en juist verslag volgens de regels beschreven in "Noteren en verslaggeving".
  
• BL48 Maakt gebruik van de juiste wetenschappelijke terminologie.
  

Gebruikt eenheden correct en rekent  met deze eenheden,
Voert concentratieberekeningen uit ,
Voert eenvoudige stoechiometrische berekeningen uit ,
Berekent en maakt oplossingen en verdunningen, 
Weet hoe hij een laboschrift moet bijhouden en hoe een verslag gemaakt moet worden.

Na deze lessenreeks beheerst de student volgende laboratoriumtechnieken : 
- het gebruik van balansen,                                                                          
- keuze en het hanteren van het gepaste volumetrisch glaswerk,                
- nauwkeurig afwegen,                                                                                  
- nauwkeurig een verdunningsreeks maken ,
- manuele titraties: eenvoudige zuur-base en redoxtitraties.
 

• Concentratierekenen,
• Verdunningsvraagstukken,
• Basisregels analytisch werken in een labo,
• Maken van oplossingen van verschillende concentraties,
• Toepassingen zuur-base evenwichten (zuur-base titraties),
• Toepassingen redoxevenwichten (redoxtitraties).

• Experimentele vaardigheden deel 1 – Kathy Reyniers - ISBN 978 90 382 1611 9
• E-campus: P:\Educatie\Lector aan Student\LV\opleiding_BL\1BL  ppt's en extra oefeningen 
• Labnota's Titraties -Reyniers Kathy

Categorie	Weging van categorieën
Integratief examen	60%
totaal cijfer examen	40%

• Permanente evaluatie tijdens het practicum (10%)

• Verslagen (10%)
• Labexamen (20%):  werk 5%, verslag 5% en eindresultaat 10%
• Schriftelijke toets INT (60%)

Conform artikel 55 van het OER kan voor dit opleidingsonderdeel de beoordeling “Fail” (code “F”)  toegekend worden volgens onderstaande criteria:
1.      afwezigheid,
2.      niet uitvoeren van de opgelegde taken,
3.      niet afgeven van de gevraagde opdrachten,
4.      niet verwerven van de vooropgestelde competenties .

Bij gewettigde afwezigheid voor  een praktijksessie  haalt de student 0 voor de verplichte activiteit, als hij deze niet inhaalt. De student neemt voor het inhalen zelf het initiatief.
Bij meerdere gewettigde afwezigheden contacteert de student de opleidingscoördinator.

Categorie	Weging van categorieën
Integratief examen	60%
totaal cijfer examen	40%