• zie fiche Automatisatie
• zie fiche Labo Automatisatie

Componenten	Weging
Automatisatie	65%
Labo Automatisatie	35%

• Om te slagen voor dit studieonderdeel moeten de studenten minimum 10/20 scoren. Dat eindcijfer komt 'gewogen' cumulatief tot stand op basis van de behaalde deelcijfers van de diverse studiedeelactiviteiten die dit studieonderdeel vormen.
• Raadpleeg de studiegids v/h departement WET voor alle vragen oa. met betrekking tot: examenreglement, deliberatieregels, aanwezigheid bij onderwijsactiviteiten, fraude, inhaalexamens, studievoortgangsbewaking, inzagerecht examens, enz ...

Dit vak biedt een inleiding op zowel elektrische als hydropneumatische automatisatie en wordt dieper ingegaan op logische sturingen.

Voor de elektrische automatisering wordt de student vertrouwd gemaakt met de basisinstructies en -principes van een programmeerbare automaat. In het aansluitend labo van module 3 zal je de opgedane kennis kunnen toepassen op een industriële PLC.

In het luik hydropneumatica nemen we pneumatische en/of hydraulische installaties onder de loep. Welke componenten worden er gebruikt? Hoe worden schakelingen opgebouwd en hoe ontleed je een bestaande schakeling?

Tenslotte wordt aandacht besteed aan het logisch opbouwen van een programmastructuur, met andere woorden: hoe wordt een automatiseringsopdracht vertaald in een concreet en logisch opgebouwd stappenplan (Flowcharting)

• De student kent de mogelijkheden en toepassing van programmeerbare automaten bij industriële installaties en processen.
• De student kan de basisinstructies en -principes voor het opstellen van een programma voor een programmeerbare automaat vlot toepassen.
• De student kan bij het automatiseren van machines of processen, aan de hand van de opgelegde werkingswijze, een functiediagram opstellen en dit omzetten naar een overeenkomstig gestructureerd opgebouwd PLC programma.
• De student is in staat om de verschillende pneumatische en hydraulische componenten te onderscheiden naar werking en toepassing.
• De student kan een pneumatisch en hydraulisch schema ontwerpen aan de hand van de gevraagde eisen.

• Voldaan aan de algemene toelatingsvoorwaarden zoals bepaald in het onderwijs- en examenreglement.
• Ingeschreven zijn voor het o.o. elektriciteit of vrijgesteld zijn voor het o.o. elektriciteit.

• Elektrische automatisering:
  • Inleiding programmeerbare automaten.
  • Bouw en werking.
  • Programmeertechnieken.
  • Systeemfamilie S7 : Technische gegevens.
  • STEP7 Basis.
  • Programmeren in FBD: Basisinstructies.
• Hydropneumatische automatisering:
  • D e verschillende componenten en hun werking
  • B asisschakelingen.
  • V olgordeschakelingen.
  • E lektropneumatica en elektrohydraulica.
  • S ervo en proportionele hydraulica.
  • O nderhoud, foutzoeken en veiligheid.

• Cursus automatisatie, Alain Thijs

• Hoorcollege met ingebouwde oefeningen
• Zelfstandig werk
• Leerbegeleiding: monitoraat vanaf de 8^ste lesweek in de betreffende module

Categorie	Weging van categorieën
Schriftelijke evaluatie	100%

• Schriftelijk examen met theoretische vragen, inzichtsvragen, toepassingsvragen, oefeningen en meerkeuzevragen .

Categorie	Weging van categorieën
Schriftelijke evaluatie	100%

• Schriftelijk examen met theoretische vragen, inzichtsvragen, toepassingsvragen, oefeningen en meerkeuzevragen .

In dit labo ga je zelf aan de slag. Hoe ziet een PLC eruit? Hoe communiceer je ermee? Hoe sluiten we die correct aan en wat mogen we zeker niet over het hoofd zien? We starten met eenvoudige programma’s in STEP7 en bouwen langzaam de moeilijkheidsgraad op. In de laatste les evalueren we of je alle geleerde moeilijkheidsgraden wel degelijk onder de knie hebt.

Na het doorlopen van het labo ken je de basisfuncties van de programmeertaal van STEP7 en kun je een programma schrijven, fout zoeken en wijzigen.

Naast de behandeling van de PLC worden ook nog praktische inleidende proeven gerealiseerd met betrekking tot hydropneumatica.

• De student kent de mogelijkheden en het gebruik van de programmeertaal (Step7) en kan ze toepassen.
• De student kan de hardwareconfiguratie opbouwen en de communicatie tussen PLC en programmeertoestel instellen en testen.
• De student kan de basisinstructies en - principes voor het programmeren van een programmeerbare automaat uitvoeren en kan ze op een praktische wijze toepassen.
• De student kan de toepassingsoefeningen, met een opgelegde werking, omzetten naar een gestructureerd Step7-programma, ingeven met het programmeertoestel en duidelijke programma documentatie toevoegen, vervolgens overdragen naar de PLC en testen op de correcte werking.
• De student kan de automatische werking van machines of processen begrijpen. Aan de hand van een opgelegde werkingswijze, hiervan een functiediagram opstellen, vervolgens omzetten naar een overeenkomstig gestructureerd opgebouwd PLC-programma, dit programma documenteren, overdragen naar de PLC en testen.
• De student kan bij automatisch bestuurde systemen, met de opgedane kennis van de programma-instructies, probleemoplossend handelen en de nodige aanpassingen in het stuurprogramma uitvoeren.
• De student kan een praktische opstelling maken van een hydropneumatisch schakeling en deze koppelen aan de PLC.

• Voldaan aan de algemene toelatingsvoorwaarden zoals bepaald in het onderwijs- en examenreglement.
• Ingeschreven zijn voor het o.o. elektriciteit  en automatisatie of vrijgesteld zijn voor het o.o. elektriciteit en automatisatie.

• Korte handleiding voor het starten met STEP7
• Eigenschappen, mogelijkheden en beperkingen van de S7-300 CPU
• Eigenschappen van de gebruikte S7-300 Modules
• Algemene voorstelling van de S7 CPU315-2DP
• Opbouw van de in het labo gebruikte systeemconfiguratie
• Van proces tot project
• STEP7 softwaretools en helpfuncties
• De SIMATIC Manager opstarten en de nodige instellingen uitvoeren
• Een nieuw project aanmaken en een bestaand project openen
• CPU wissen, starten en stoppen
• Downloaden van de programmablokken naar de CPU
• Oefeningen met logische functies
• Oefeningen met tijd- en tellerfuncties
• Oefeningen met vergelijkingsfuncties
• Oefeningen met de combinatie van bovenstaande functies
• Opstellen van een programma voor besturing van een eenvoudig industrieel proces
• Praktische oefening van het omzetten van een functiediagram naar een PLC programma
• Oefeningen met een zuiver pneumatische schakeling
• Oefening met een elektopneumatische schakeling

• Labo automatisatie, Alain Thijs
• Helpfuncties van het Step7-pakket.

Categorie	Weging van categorieën
eindevaluatie	30%
permanente evaluatie	70%

• Permanente evaluatie tijdens de Labosessies (70%) bestaande uit:
  • evaluatie van de voorbereidingen
  • evaluatie van de opdrachten
  • aandacht/respecteren van afspraken
• Eindevaluatie in de examenperiode: Praktische opdrachten met schriftelijke voorbereiding. (30%)

Categorie	Weging van categorieën
eindevaluatie	30%
permanente evaluatie	70%

• Permanente evaluatie tijdens de Labosessies (70%): behaalde punten tijdens de eerste examenperiode blijven behouden. 
• Eindevaluatie in de examenperiode: Praktische opdrachten met schriftelijke voorbereiding. (30%)

• zie fiche Elektriciteit
• zie fiche Labo Elektriciteit

Componenten	Weging
Elektriciteit	80%
Labo Elektriciteit	20%

• Om te slagen voor dit studieonderdeel moeten de studenten minimum 10/20 scoren. Dat eindcijfer komt 'gewogen' cumulatief tot stand op basis van de behaalde deelcijfers van de diverse studiedeelactiviteiten die dit studieonderdeel vormen.
• Raadpleeg de studiegids v/h departement WET voor alle vragen oa. met betrekking tot: examenreglement, deliberatieregels, aanwezigheid bij onderwijsactiviteiten, fraude, inhaalexamens, studievoortgangsbewaking, inzagerecht examens, enz ...

• EN01 Meewerken aan het ontwikkelen, plannen en uitvoeren van een conceptuele analyse met betrekking tot een afgebakend complex energieproject.
  
• EN02 Op basis van de uitgevoerde conceptuele analyses, een gefundeerde en verantwoorde keuze maken rekening houdende met de gebruikerseisen, bedrijfsobjectieven en realiseerbaarheid.
  
• EN03 Zelfstandig ontwerpen en uitwerken (opstellen van plannen, schema’s, technische specificaties en lastenboeken) van een concept op een multidisciplinaire manier met betrekking tot een eenvoudig energetisch probleem.
  
• EN04 Installeren van multidisciplinaire projectoplossingen rekening houdende met de geldende veiligheids- en installatievoorschriften. Opstarten van deze installaties conform de opstart- en exploitatievoorwaarden.
  
• EN05 Installaties exploiteren en onderhouden om een optimaal energiegebruik van deze installaties te garanderen.
  
• EN06 Op basis van een analyse van waarnemingen, uitgevoerde metingen en verzamelde data, innoverende en/of creatieve verbeteringsvoorstellen formuleren in functie van de huidige stand van de techniek om het energiegebruik van bestaande installaties te optimaliseren.
  

• De student verwerft elektrotechnisch inzicht en leert elektrisch denken
• De student is in staat om gelijkspanningsproblemen op te lossen
• De student verwerft Elektromagnetisch en elektrostatisch inzicht
• De student is in staat om veel voorkomende wisselspanningsproblemen op te lossen

• Voldaan aan de algemene toelatingsvoorwaarden zoals bepaald in het onderwijs- en examenreglement.

• Gedrag van een weerstand, condensator en spoel op gelijkspanning
• Magnetisme
• Gedrag van een weerstand, condensator en spoel op wisselspanning
• Vectorieel oplossen van gemengde wisselstroomkringen
• Berekenen van de verschillende vermogens in AC en DC
• Berekenen en verbeteren van de arbeidsfactor
• Driefasige systemen
• Oefeningen

• Elektriciteit Gelijkstroom, Bart Van Mol
• Elektriciteit Wisselstroom, Bart Van Mol

• Hoorcollege met ingebouwde oefeningen
• Zelfstandig werk
• Leerbegeleiding: monitoraat vanaf de 8^ste lesweek in de betreffende module

Categorie	Weging van categorieën
Schriftelijke evaluatie	100%

• Schriftelijk examen met kennis- en inzichtvragen

Categorie	Weging van categorieën
Schriftelijke evaluatie	100%

• Schriftelijk examen met kennis- en inzichtvragen

Dit vak volgt inhoudelijk op de overeenkomstige basistheorie Elektriciteit en wordt bewust in module 2 gezien om de volgtijdelijkheid te respecteren.

• EN04 Installeren van multidisciplinaire projectoplossingen rekening houdende met de geldende veiligheids- en installatievoorschriften. Opstarten van deze installaties conform de opstart- en exploitatievoorwaarden.
  
• EN05 Installaties exploiteren en onderhouden om een optimaal energiegebruik van deze installaties te garanderen.
  
• EN06 Op basis van een analyse van waarnemingen, uitgevoerde metingen en verzamelde data, innoverende en/of creatieve verbeteringsvoorstellen formuleren in functie van de huidige stand van de techniek om het energiegebruik van bestaande installaties te optimaliseren.
  
• EN11 Efficiënt rapporteren en communiceren met een gepast taalgebruik (Nederlands / Engels) naar medewerkers en externen.
  

• De student kan door logisch denken eenvoudige elektrische schakelschema's zelfstandig opbouwen en de eventuele problemen (storingen) oplossen.
• De student is in staat om op een huishoudelijke en industriële elektrische installatie een aardingsmeting uit te voeren. Aan de hand van zijn meetresultaten en op basis van de huidige reglementering kan hij de installatie goed of afkeuren.
• De student kan op basis van de huidige wetgeving en veilgheidseisen, en afhankelijk van de toepassing een correcte selectie maken van differentieelschakelaar.
• De student kent de basisprincipes bij een driefasige ster- en driehoeksbelasting.

• Voldaan aan de algemene toelatingsvoorwaarden zoals bepaald in het onderwijs- en examenreglement.
• Ingeschreven zijn voor het o.o. elektriciteit of vrijgesteld zijn voor het o.o. elektriciteit.

• Elektrotechnische basismetingen uitvoeren op:
  • Weerstanden, spoelen en condensatoren bij gelijk- en wisselspanning
  • Werking van de verschillende verlichtingsschakelingen
  • Aardingsmetingen
  • Driefasige symmetrische en asymmetrische belastingen
  • Vermogen en cos-phi metingen inclusief berekeningen

• Bundel met laboproeven, Bart Vanbrabant
• Labomateriaal en meettoestellen m. i. v. documentatiemappen

Categorie	Weging van categorieën
mondelinge evaluatie	30%
permanente evaluatie	70%

• Permanente evaluatie tijdens de Labosessies (70%) bestaande uit:
  • evaluatie van de voorbereidingen
  • evaluatie van de laboverslagen
  • aandacht/respecteren van afspraken
  • evaluatie van de communicatie tussen lector en andere groepsleden
  • initiatief nemen in de groep
• Eindevaluatie in de examenperiode: Praktische opdracht en mondelinge evaluatie met schriftelijke voorbereiding. (30%)

Categorie	Weging van categorieën
mondelinge evaluatie	30%
permanente evaluatie	70%

• Permanente evaluatie tijdens de Labosessies (70%): behaalde punten tijdens de eerste examenperiode blijven behouden. 
• Eindevaluatie in de examenperiode: Praktische opdracht en mondelinge evaluatie met schriftelijke voorbereiding. (30%)

• zie fiche Elektrische machines
• zie fiche Elektrische aandrijvingen
• zie fiche Labo elektrische machines en aandrijvingen

Componenten	Weging
Elektrische machines	40%
Elektrische aandrijvingen	30%
Labo elektrische machines en aandrijvingen	30%

• Om te slagen voor dit studieonderdeel moeten de studenten minimum 10/20 scoren. Dat eindcijfer komt 'gewogen' cumulatief tot stand op basis van de behaalde deelcijfers van de diverse studiedeelactiviteiten die dit studieonderdeel vormen.
• Raadpleeg de studiegids v/h departement WET voor alle vragen oa. met betrekking tot: examenreglement, deliberatieregels, aanwezigheid bij onderwijsactiviteiten, fraude, inhaalexamens, studievoortgangsbewaking, inzagerecht examens, enz ...

Het alom tegenwoordige Wikipedia vertolkt het woord 'machine' als een mechanisme dat een vorm van beweging of energie in een andere vorm van beweging of energie kan omzetten.

Deze cursus beoogt enkel de behandeling van "elektrische machines", wat volgens de vorige definitie neerkomt op mechanismen die elektrische energie omzetten in beweging, of beweging in elektrische energie.

Nagenoeg elke machine die de mens ooit gebouwd heeft om elektrische energie om te zetten in een vorm van beweging, komt neer op één of andere vorm van motor, een machine die elektriciteit omzet in een cirkelvormige beweging. Bijna alle andere vormen van beweging die industrieel beschikbaar zijn, zijn omzettingen van deze cirkelvormige bewegingen naar een andere vorm. Vergelijk het met de fiets die een rechte weg aflegt, maar gebaseerd is op de cirkelvormige beweging van de pedalen.

Dit vak behandelt dan ook de verschillende types motoren in detail en de principes waarop zij gebaseerd zijn. De bouwvorm en werkingsprincipes zijn afhankelijk van de toepassing, de geaardheid van het voedingsnet en van de vereisten die aan het type motor gesteld worden.

Daarnaast wordt ook de transformator en zijn verschillende uitvoeringen behandeld, een apparaat dat puur op elektrische werking gebaseerd is en onmogelijk uit onze industriële omgeving weg te denken is.

• De student dient het gedrag van de behandelde machines te kunnen voorspellen en verklaren, en in die mate dat de student kan optreden als raadsman bij de relevante keuze van machines, zonder schade te berokkenen aan installaties of personen.
• Hij dient daarvoor voldoende inzicht in elektrisch denken aan te kweken, om punt 1 te beheersen ook na het verdwijnen van de zuiver cognitieve kennis die onderdeel uitmaakt van de leerstof.
• Hij dient tevens inzicht te hebben in de fysieke opbouw van de behandelde machines, in een aanloop naar onderhoud van de machines die in de labo's in volgende blokken verder wordt uitgewerkt.
• De student heeft voldoende inzicht in elektrisch denken om hiermee de functie en het gedrag van andere (onbehandelde) machines te kunnen verklaren.
• De student heeft voldoende inzicht in het energetisch  denken om hiermee de juiste keuze te maken van motoren voor de gevraagde toepassing.

• Voldaan aan de algemene toelatingsvoorwaarden zoals bepaald in het onderwijs- en examenreglement.

• Werking van de gelijkstroommotor.
• Aansluitingen en aanloop van de gelijkstroommotor.
• Bouw van de gelijkstroommotor
• Studie van de eenfasige transformator: werking, uitvoering en tests.
• Studie van de driefastige transformator: werking, uitvoering. .
• Werking van de asynchrone en synchrone motor.
• Soorten en aanloop van de asynchrone en synchrone motor.
• Bouw en beveiliging van de asynchrone en synchrone motor.
• Onderhoud van motoren.
• De energie-efficiënte motoren: classificatie en types
• Werking en bouw van de stappenmotor.
• Werking en bouw van de servomotor
• In alle onderdelen aandacht voor het energetische aspect

• Elektrische Machines, Bart Vanbrabant

• Hoorcollege met ingebouwde oefeningen
• Zelfstandig werk
• Leerbegeleiding: monitoraat vanaf de 8^ste lesweek in de betreffende module

Categorie	Weging van categorieën
Schriftelijke evaluatie	100%

• Schriftelijk examen met theoretische vragen, oefeningen en meerkeuzevragen .

Categorie	Weging van categorieën
Schriftelijke evaluatie	100%

• Schriftelijk examen met theoretische vragen, oefeningen en meerkeuzevragen .

In dit vak wordt aangevangen met de basis van de elektronische schakel-en versterkercomponenten, zoals diodes, transitoren, thyristoren en triacs, om  op basis van deze componenten over te kunnen gaan tot het begrijpen van vermogenaandrijvingen zoals vierkwadrantsturingen en frequentieregelingen. Je kunt de belangrijkste parameters instellen en het belang ervan nagaan. Je wordt vertrouwd met het gebruik van service manuals en databoeken.
 
Tevens word je vertrouwd gemaakt met de recuperatie van remenergie en hoe je dat in de praktijk concreetkan uitvoeren. 
 
Ook de nadelen van de moderne vermogenelektronica komen aan bod, zoals netvervuiling door harmonischen, en hoe dat door bvb actieve frontends kan opgelost worden.
 
Daarnaast kom je in contact met elektrische positiesystemen. We komen ze zowel tegen in industriële toepassingen als transportbanden, NC-machines, robotica als in het gebied van de instrumentatie bij printers, plotters, scanners, disc drives, enz.

• De student heeft inzicht in VE-schakelingen toegepast in de elektronische motorcontrole:
• De student kan AC-motoren aandrijven via frequentie-omvormers.
• De student heeft inzicht in PBM en kent het gebruik van IGBT.

• Voldaan aan de algemene toelatingsvoorwaarden zoals bepaald in het onderwijs- en examenreglement.
  

• Diodes, transistoren, thyristoren en triacs.
• Aandrijving dimensioneren.
• Selectie maken aan de hand van databoeken en manuals.
• Verschillende reductoren ( bouw en gebruik).
• De EMC problematiek in verband met elektronisch geregelde aandrijvingen.
• Verschillende praktische rekenvoorbeelden.
• Sturing asynchrone motoren d.m.v. frequentieomvormer:
  • Mogelijkheden tot snelheidssturing van een asynchrone motor.
  • Frequentieverlaging met constante flux.
  • Frequentieverhoging met veldverzwakking.
  • Opbouw van een frequentieomvormer – soorten.  
  • Stuur- en regelkring.
  • Scalaire regeling. 
  • Voornaamste parameters.
• De verschillende soorten servo motoren (AC en DC) worden bekeken naar bouw en toepassingsgebied.
• Recuperatie van remenergie.
• Harmonischen en netvervuiling.
•   Actieve frontends.

• Aandrijftechnieken, Eric De Pauw en Bart Vanbrabant

• Hoorcollege met ingebouwde oefeningen
• Zelfstandig werk
• Leerbegeleiding: monitoraat vanaf de 8^ste lesweek in de betreffende module

Categorie	Weging van categorieën
eindevaluatie	100%

• Schriftelijk examen met theorievragen, oefeningen en inzichtsvragen.

Categorie	Weging van categorieën
eindevaluatie	100%

In dit vak wordt de theorie van de elektrische machines alsook van de elektrische aandrijvingen in de praktijk gebracht.
We bestuderen de  verschillende AC- en DC motoren en besteden bijzondere aandacht aan de specifieke belastingscurves en nominale gegevens.
Wat de transformatoren betreft behandelen we zowel enkel- als driefasige schakelingen.
Voor de elektrische aandrijvingen verwerf je inzicht in de schakelingen die toegepast worden in de motorcontrole, waarbij de kenmerkende parameters onder de loep worden genomen.
Verder raak je in dit labo vertrouwd met het gebruik van manuals en databoeken.

• De student is in staat om diverse types elektrische machines af te stellen, op te starten en in dienst te nemen.
• De student kent de werking van diverse types elektrische motoren en transformatoren.
• De student kan omgaan met elektronische motorsturingen (DC en AC).
• De student is in staat om verschillende types sturingen te herkennen.
• De student is in staat om de s amenstellende delen van een motor(sturing) te onderscheiden en te bemeten.
• De student kan de  meetresultaten interpreteren.
• De student is in staat om de m ogelijkheden en de beperkingen van de diverse sturingen na te gaan.
• De student is in staat om installaties/machines, of delen ervan, na onderhoudsactiviteiten af te regelen, te testen, op te starten en in dienst te nemen.
• De student is in staat om een eenvoudig produktie- en/of kringproces te automatiseren.
• De student is in staat om door gebruik te maken van de huidige stand van de techniek een veelvoud aan data en parameters te verzamelen, te visualiseren, te bewaken en te bewaren, met de bedoeling ze bruikbaar te maken voor de proceseigenaars/procestechnologen.
• De student is in staat om plans en schema’s te lezen en te begrijpen.

• Voldaan aan de algemene toelatingsvoorwaarden zoals bepaald in het onderwijs- en examenreglement.

• Kortsluit-, nullast-en belastingsproef op transformatoren.
• Klokgetal op driefasige transformatoren.
• Aanloop- en belastingskarakteristieken van gelijk- en wisselstroommachines en generatoren.
• Metingen aan gelijkstroomaandrijvingen:
  • Instellingen
  • Vermogenkring en stuursysteem
  • Motorgrootheden
  • Respontie op snelheidssprongen
  • Overgang van motor- op generatorwerking met en zonder draaizinomkering
  • Metingen zonder kringstroom en met kringstroom.
• Metingen aan digitale frequentieomvormer
  • Sturing asynchrone motoren d.m.v. frequentieomvormer .
  • Mogelijkheden tot snelheidssturing van een asynchrone motor.
  • Frequentieverlaging met constante flux.
  • Frequentieverhoging met veldverzwakking.
  • Opbouw van een frequentieomvormer – soorten.
  • Invertor met constante spanningstussenkring, met IGBT’s en PBM.
  • Stuur- en regelkring.
  • Scalaire regeling.
  • Voornaamste parameters.
• Elektrische positiesystemen : definities en principes van servomechanismen.
• Proefnemingen met industriële frequentieomvormer en servo-aandrijving/rem.
• Metingen aan servo-aandrijvingen:
  • Instelling positionering.
  • metingen aan terugkoppeling.

• Bundels laboproeven.
• Handleidingen van de meettoestellen in het labo en op het digitaal leerplatform Blackboard.
• Elektrische machines,  Bart Vanbrabant
• Labo aandrijftechnieken, Eric De Pauw, Bart Vanbrabant
• Handboeken "elektronische vermogencontrole" volume 1 en 2.

Categorie	Weging van categorieën
eindevaluatie	30%
permanente evaluatie	70%

·         Permanente evaluatie tijdens de Labosessies (70%) bestaande uit:

o    evaluatie van de voorbereidingen

o    evaluatie van de laboverslagen

o    aandacht/respecteren van afspraken

o    evaluatie van de communicatie tussen lector en andere groepsleden

o    initiatief nemen in de groep

·         Eindevaluatie in examenperiode: praktische opdracht en mondelinge evaluatie met schriftelijke voorbereiding. (30%)

Categorie	Weging van categorieën
eindevaluatie	30%
permanente evaluatie	70%

• Permanente evaluatie tijdens de Labosessies (70%): behaalde punten uit eerste examenperiode blijven behouden
• Eindevaluatie in examenperiode: praktische opdracht en mondelinge evaluatie met schriftelijke voorbereiding. (30%)

• zie fiche Klassieke Energieproductie
• Koeltechnieken en warmtepompen

Componenten	Weging
Klassieke Energieproductie	60%
Koeltechnieken en warmtepompen	40%

• Om te slagen voor dit studieonderdeel moeten de studenten minimum 10/20 scoren. Dat eindcijfer komt 'gewogen' cumulatief tot stand op basis van de behaalde deelcijfers van de diverse studiedeelactiviteiten die dit studieonderdeel vormen.
• Raadpleeg de studiegids v/h departement WET voor alle vragen oa. met betrekking tot: examenreglement, deliberatieregels, aanwezigheid bij onderwijsactiviteiten, fraude, inhaalexamens, studievoortgangsbewaking, inzagerecht examens, enz ...

In het eerste deel van het vak Energieproductie spitsen we ons volledig toe op de opwekking van elektrische energie op “klassieke wijze”. Hierbij wordt ook uitgebreid ingegaan op de belangrijke rol, die ketels en boilers innemen in dit geheel.

De ‘alternatieve’ of duurzame productiewijzen worden in ‘Energieproductie  deel 2’ onder de loep genomen.

• De student beheerst de algemene begrippen uit de klassiek elektriciteitsproductie
• De student kent de verschillende onderdelen, die deel uitmaken van een centrale elektriciteitsproductie
• De student kent de verschilende thermodynamische cycli, die gebruikt worden bij de opwekking van elektriciteit op een “klassieke wijze”.

• Voldaan aan de algemene toelatingsvoorwaarden zoals bepaald in het onderwijs- en examenreglement.

• Algemene beschouwingen m. b. t. warmteproductie
  • Historiek en kader
  • Theorie
  • Uitgewerkt voorbeeld
• Ketels en boilers
  • Inleiding
  • Theorie
  • Toepassingen
• Warmtekrachtkoppeling
  • Inleiding
  • Theorie
  • Toepassingen
• Investeringsanalyse a. d. h. v. een voorbeeld
•   Algemene beschouwingen m. b. t. centrale elektriciteitsproductie
  • Historiek en kader
  • Theorie
• Productie van elektriciteit
  • Inleiding
  • Theorie
  • Brandstofcentrales
• Kernenergie
  • Algemene inleiding
  • Splijtingsreactoren
  • Kernongevallen
  • Blik op de toekomst

• Warmteproductie,  Steven Van Roey en Marie Bertrand o. l. v. Leo Broekaert
• Centrale elektriciteitsproductie,  Steven Van Roey en Thomas-Louis de Schietere de Lophem o. l. v. Leo Broekaert
• Kernenergie en decentrale elektriciteitsproductie,  Philippe Wellens, Quentin Vaquette, Tim Zaman en Joris Van Roost o. l. v. Leo Broekaert

• Hoorcollege met ingebouwde oefeningen
• Zelfstandig werk
• Leerbegeleiding: monitoraat vanaf de 8^ste lesweek in de betreffende module

Categorie	Weging van categorieën
Schriftelijke evaluatie	100%

• Schriftelijk examen met inzichtsvragen (eerste deel - 1,5u)
• Open boek examen voor de toepassingen op PC (Excel) (tweede deel - 1,5u)

Categorie	Weging van categorieën
Schriftelijke evaluatie	100%

• Schriftelijk examen met inzichtsvragen en toepassingen.

• Student kan meest gangbare koeltechnische toepassingen/processen omschrijven en compressiekoeling en absorbtiekoeling opdelen in hun deelprocessen.
• Student kan verschillende koelsystemen en warmtepompprincipes onderscheiden en het schema van deze compressiekoelkringen voorstellen in logph-diagrammen.
• Student kan op basis van dit logph-diagram energiebewust redeneren over alle warmtepompsystemen.
• Student kent de werking van alle koeltechnische hoofd- en nevencomponenten.
• Student kan de efficiëntie (COP, SPF, PER & SEER) van het koelproces beoordelen ifv. de werkingscondities.
• Student kent alle fysische grootheden in een koelkring.
• Student kent verband tussen damptabellen en druk-enthalpiediagram.
• Student kent (STEK)-symbolen toegepast in koeltechnische schema's.
• Student kan op basis van koudemiddeleigenschappen het beste koudemiddel selecteren voor elke koeltoepassing.
• Student is in staat de vereenvoudigde schema’s te tekenen van de besproken koelkringen en warmtepompen en voor alle punten van die schema’s relaties te leggen naar bijhorend logph-diagram.
• Student kan koelmiddelen relateren aan het Montreal protocol en de in België en Europa geldende richtlijnen, heeft kennis betreffende wet-geving mbt koelsystemen en koudemiddelen, en is op de hoogte van transportmogelijkheden en veiligheidsvoorschriften van koudemiddelen.
• Student is op de hoogte van de verschillende soorten, hun werkingsvoorwaarden, hun opstellingsvoorwaarden, hun selectievoorwaarden en hun onderhoud.

• Voldaan aan de algemene toelatingsvoorwaarden zoals bepaald in het onderwijs- en examenreglement
• Ingeschreven zijn voor het o.o. warmteleer en thermodynamica en klassieke energieproductie of vrijgesteld zijn voor het o.o. warmteleer en thermodynamica en klassieke energieproductie .

• Soorten koelkringen en warmtepompen (naam, hydraulische schema's, werkingsomschrijving).
• Toepassing druk-enthalpie diagram op de koelkring. 
• Fysische grootheden in een koelkring. 
• Verband tussen damptabellen en druk-enthalpiediagram. 
• Symbolen toegepast in koeltechnische schema's. 
• Schematekenen eenvoudige koelkringen en warmtepompen (hoofd- en nevencomponenten) en relaties leggen naar bijhorend logph-diagram. 
• Soorten koudemiddelen in relatie tot het Montreal protocol en de in België en Europa geldende richtlijnen en transportmogelijkheden, op-slag, veiligheidsvoorschriften koudemiddelen en koudemiddelwetgeving. 
• Selectie van beste koudemiddel voor elke koel- of warmtepomptoepassing op basis van koudemiddeleigenschappen en C.O.P. 
• Toegepaste hoofdcomponenten in koelinstallaties en warmtepompen: verschillende soorten, werkingsvoorwaarden, opstellingsvoorwaar-den, selectievoorwaarden en onderhoudsvoorschriften.

• Cursus van Prof. Ir. Leo Broekaert UGent ‘Energie 1 – Deel 1: Warmtepompen’. 
• Leervraaggesprekken in groepsverband. 
• LCD– en overheadprojectie van cursus en documentatiemateriaal.
• Op Blackboard ter beschikking gesteld documentatiemateriaal (o.a. tijdens de lessen besproken zaken).
• Bordschema’s bij systeemanalyse en –bespreking.

• Hoorcollege met ingebouwde oefeningen
• Zelfstandig werk en opdrachten 
• Leerbegeleiding: monitoraat vanaf de 8^ste lesweek in de betreffende module

Categorie	Weging van categorieën
eindevaluatie	70%
permanente evaluatie	30%

• Schriftelijk examen met theoretische vragen, oefeningen en meerkeuzevragen .
• Permanente evaluatie: beoordeling tijdens de hoorcolleges op basis van opdrachten

Categorie	Weging van categorieën
eindevaluatie	100%

• zie fiche Pompen, ventilatoren en compressoren
• zie fiche Mechanische Aandrijvingen

Componenten	Weging
Pompen, ventilatoren en compressoren	40%
Mechanische aandrijvingen	60%

• Om te slagen voor dit studieonderdeel moeten de studenten minimum 10/20 scoren. Dat eindcijfer komt 'gewogen' cumulatief tot stand op basis van de behaalde deelcijfers van de diverse studiedeelactiviteiten die dit studieonderdeel vormen.
• Raadpleeg de studiegids v/h departement WET voor alle vragen oa. met betrekking tot: examenreglement, deliberatieregels, aanwezigheid bij onderwijsactiviteiten, fraude, inhaalexamens, studievoortgangsbewaking, inzagerecht examens, enz ...

In dit vak gaan we het gedrag van gassen en vloeistoffen, zowel stilstaand als in beweging (leidingen) bestuderen. Een goed begrip van de wet van Bernouilli en de oorzaak van leidingverliezen is hierbij essentieel.

Hierna worden het gebruik en de constructie van de verschillende stromingsmachines (pompen, ventilatoren en compressoren) die vandaag binnen de industrie worden gebruikt, nader bestudeerd, waarbij de nadruk op het energetisch gedrag ligt.

We bekijken de werkingsprincipes van de belangrijkste types pompen, compressoren en HVAC ventilatoren en leren het juiste type te selecteren aan de hand van hun karakteristieken en de optredende  leidingweerstanden.

• EN03 Zelfstandig ontwerpen en uitwerken (opstellen van plannen, schema’s, technische specificaties en lastenboeken) van een concept op een multidisciplinaire manier met betrekking tot een eenvoudig energetisch probleem.
  
• EN04 Installeren van multidisciplinaire projectoplossingen rekening houdende met de geldende veiligheids- en installatievoorschriften. Opstarten van deze installaties conform de opstart- en exploitatievoorwaarden.
  
• EN05 Installaties exploiteren en onderhouden om een optimaal energiegebruik van deze installaties te garanderen.
  
• EN06 Op basis van een analyse van waarnemingen, uitgevoerde metingen en verzamelde data, innoverende en/of creatieve verbeteringsvoorstellen formuleren in functie van de huidige stand van de techniek om het energiegebruik van bestaande installaties te optimaliseren.
  

• De student is in staat om het drukverloop en het gedrag van drijvende lichamen in een stilstaand fluïdum te evalueren.
• De student is in staat om de verschillende compressor-, pomp en  ventilatortypes te onderscheiden naar werking en toepassing.
• De student kan een installatie dimensioneren (leidingdiameter, keuze pomp- en ventilatorkarakteristiek).
• De student kent de specifieke hydraulische aandrijfsystemen en is in staat hun werking en opbouw kritisch te onderzoeken.
• De student kent de verschillende soorten compressoren,pompen en ventilatoren en de invloed van hun regelingen op de energiebalans.

• Voldaan aan de algemene toelatingsvoorwaarden zoals bepaald in het onderwijs- en examenreglement.

• Eigenschappen van vloeistoffen en gassen.
• Stromingsmechanica en leidingskarakteristieken
• De verschillende pomptypes, hun toepassingen en karakteristieken
• NPSH, cavitatie bij pompen.
• Werkingspunt, selectie en schakelen van stromingsmachines, flow sharing en flow matching.
• Verdringerpompen en hydraulische systemen. 
• Ontwerp en types compressoren
• Regeling van compressoren
• Bespreking van ventilatortypes, voor- en nadelen

• Pompen, compressoren en ventilatoren, Peter Verhulst
• De powerpoint presentaties en extra oefeningen over de verschillende hoofdstukken, die digitaal worden aangeboden aan de student.
• Oefening-oplossingen, die in digitale vorm worden aangeboden aan de student.

• Hoorcollege met ingebouwde oefeningen
• Zelfstandig werk
• Leerbegeleiding: monitoraat vanaf de 8^ste lesweek in de betreffende module

Categorie	Weging van categorieën
Schriftelijke evaluatie	100%

• Schriftelijk examen met theorievragen en oefeningen.

Categorie	Weging van categorieën
Schriftelijke evaluatie	100%

• Schriftelijk examen met theorievragen en oefeningen.

De basisprincipes van krachten en hoe deze ontbonden dienen te worden, behoren tot de basiskennis van dit vak. Als technicus in een bedrijf is het van onschatbare waarde om de oorzaak te kennen waarom materialen/ machines op een bepaalde manier dienen geankerd/ belast te worden. Zwaartekracht, potentiële en kinetische energie zijn hierin voor de energiemanager belangrijke termen. Indien het evenwicht van systemen uitwendig niet gegarandeerd is, kunnen er ernstige veiligheidsproblemen ontstaan. Met dit gegeven gaan we stapsgewijs eenvoudige mechanische constructies analyseren door de nadruk te leggen op oefeningen.

Daarnaast willen we de studenten voornamelijk leren om technische handleidingen correct te verwerken/gebruiken met betrekking tot mechanische aandrijvingen en overbrengingen. Vanuit bedrijfsspecificaties en tabellen kunnen dan correcte selecties van onderdelen gemaakt worden zodat met het juiste onderdeel gewerkt wordt. Mechanisch vermogen en vermogenregelingen komen hierin aan bod. Als energiemanager leren we hoe mechanisch vermogen wordt omgezet en overgebracht op andere al dan niet bewegende delen.

Aan de hand van praktijkvoorbeelden leren we ook hoe een typisch mechanisch plan gelezen en geïnterpreteerd dient te worden.

• De student is in staat mechanische constructies statisch en dynamisch vrij te maken en de hieruit voortvloeiende vergelijkingen opstellen en oplossen.
• De student kan effecten van veerkrachten en wrijving op een installatie berekenen.
• De student verwerft inzicht in de energiebalans bij bewegingen (lineair en roterend), waarbij inzicht in de begrippen arbeid, potentiële en kinetische energie van hoofdbelang zijn.
• De student is in staat werktuigonderdelen te beoordelen met betrekking tot de verschillende belastingsvormen (trek, druk, buiging en  wringing).
• De student kan aan de hand van belastingssituaties een as dimensioneren en een verantwoorde keuze maken tussen verschillende types askoppelingen.
• De student kan een keuze maken uit bestaande mechanische overbrengingen (directe en indirecte) vanuit bestaande bedrijfsgegevens en deze toepassen in een concrete situatie.

• Voldaan aan de algemene toelatingsvoorwaarden zoals bepaald in het onderwijs- en examenreglement.

• Krachten, krachtvectoren en puntmassa's
• Krachtenstelsels, momenten, zwaartepunt en lichamen
• Bijzondere krachten : veren en wrijving
• Arbeid, energie en vermogen
• Roterende beweging
• Inwendige krachten  en de wet van Hooke
• Inwendige spanningen (trek, wringing en buiging)
• Draag- en overbrengingsassen
• Askoppelingen
• Overbrengingen: riemen, kettingen en tandwielen.

• Mechanische aandrijvingen, Peter Verhulst
• De powerpoint presentaties en extra oefeningen over de verschillende hoofdstukken, die digitaal worden aangeboden aan de student.
• Oefening-oplossingen, die in digitale vorm worden aangeboden aan de student.

• Hoorcollege met ingebouwde oefeningen
• Zelfstandig werk
• Leerbegeleiding: monitoraat vanaf de 8^ste lesweek in de betreffende module

Categorie	Weging van categorieën
Schriftelijke evaluatie	100%

• Schriftelijk examen bestaande uit theorie en oefeningen. Bij oefeningen wordt eveneens de opgebouwde redenering beoordeeld.

Categorie	Weging van categorieën
Schriftelijke evaluatie	100%

• Schriftelijk examen bestaande uit theorie en oefeningen. Bij oefeningen wordt eveneens de opgebouwde redenering beoordeeld.

• zie fiche Toegepaste Wiskunde
• zie fiche Excel en statistiek
• zie fiche Technisch Engels

Componenten	Weging
Toegepaste wiskunde	33%
Excel en statistiek	34%
Technisch Engels	33%

• Om te slagen voor dit studieonderdeel moeten de studenten minimum 10/20 scoren. Dat eindcijfer komt 'gewogen' cumulatief tot stand op basis van de behaalde deelcijfers van de diverse studiedeelactiviteiten die dit studieonderdeel vormen.
• Raadpleeg de studiegids v/h departement WET voor alle vragen oa. met betrekking tot: examenreglement, deliberatieregels, aanwezigheid bij onderwijsactiviteiten, fraude, inhaalexamens, studievoortgangsbewaking, inzagerecht examens, enz ...

Wiskunde wordt in onze opleiding Energiemanagement als een ondersteunend vak gezien. Dit wil zeggen: geen wiskunde om de wiskunde, maar alleen ter ondersteuning van de energetisch/technisch gerichte vakken, die noodzakelijkerwijs soms wiskunde nodig hebben. De thema's die in dit vak behandeld worden, zijn dan ook enkel thema's die in één van de volgende drie jaren noodzakelijk zijn.

• De student is in staat om basiswiskunde vlot te kunnen gebruiken in de andere opleidingsonderdelen.
• De student kan de relatie tussen wiskunde en techniek herkennen.
• Het analytisch vermogen van de student vergroten, ten voordele van het oplossen van vakspecifieke technische problemen.

• Voldaan aan de algemene toelatingsvoorwaarden zoals bepaald in het onderwijs- en examenreglement.

• Intensieve herhaling algemene algebra
• Goniometrie
• Exponentiële en Logaritmische functies
• Complex rekenen
• Afgeleiden
• Integralen (basis)

• Hoorcollege met ingebouwde oefeningen
• Zelfstandig werk
• Leerbegeleiding: monitoraat vanaf de 8^ste lesweek in de betreffende module

Categorie	Weging van categorieën
Schriftelijke evaluatie	100%

• Schriftelijk examen met kennis- en inzichtsvragen

Categorie	Weging van categorieën
Schriftelijke evaluatie	100%

• Schriftelijk examen met kennis- en inzichtsvragen

De energiemanager dient in staat te zijn om uit een veelheid van meetresultaten de juiste conclusies te extraheren. Aan de hand van boeiend cijfermateriaal leer je goede tabellen en grafieken opstellen binnen Excel. Je komt te weten dat er verschillende soorten gemiddelden bestaan, ervaart wat nu juist 'spreiding' is en leert ook na te gaan of er een verband is tussen 2 gegevens. Je leert hoe je op een gefundeerde wijze uitspraken kunt doen over de 'kwaliteit' van je gegevens, wanneer je machine gaat uitvallen, enz. Je leert op een praktische wijze het nut van statistiek.

• EN01 Meewerken aan het ontwikkelen, plannen en uitvoeren van een conceptuele analyse met betrekking tot een afgebakend complex energieproject.
  
• EN02 Op basis van de uitgevoerde conceptuele analyses, een gefundeerde en verantwoorde keuze maken rekening houdende met de gebruikerseisen, bedrijfsobjectieven en realiseerbaarheid.
  
• EN06 Op basis van een analyse van waarnemingen, uitgevoerde metingen en verzamelde data, innoverende en/of creatieve verbeteringsvoorstellen formuleren in functie van de huidige stand van de techniek om het energiegebruik van bestaande installaties te optimaliseren.
  
• EN07 Zelfstandig een integraal energieplan opstellen op basis van onderzoeksresultaten. Dit omvat het uitwerken van een strategie en de vertaling in een actieplan en het evalueren van de impact en de concrete uitvoering ervan.
  

• De student kan het praktisch gebruik van wiskundige statistische modellen in de industrie toepassen in Excel.

• Voldaan aan de algemene toelatingsvoorwaarden zoals bepaald in het onderwijs- en examenreglement.

• Inleiding in de statistiek (mediaan, modus, gemiddelde, regressie en correlatie).
• Inleiding tot SPC, Gauss-model, Capability, betrouwbaarheidsinterval.
• De normale verdeling, de Weibull verdeling en het werken met waarschijnlijkheidsformulieren
• Dit alles steeds toegepast in Excel, met concrete opdrachten en voorbeelden

• Cursus Statistiek en Excel, R. Geubels
• Aanbevolen: wetenschappelijk rekenmachine

• Hoorcollege met ingebouwde oefeningen
• Labo
• Zelfstandig werk
• Leerbegeleiding: monitoraat vanaf de 8^ste lesweek in de betreffende module

Categorie	Weging van categorieën
Schriftelijke evaluatie	100%

• Deel 1: schriftelijk examen met theoretische vragen en oefeningen
• Deel 2: examen op PC .

Categorie	Weging van categorieën
Schriftelijke evaluatie	100%

• Deel 1: schriftelijk examen met theoretische vragen en oefeningen
• Deel 2: examen op PC .

De basisgrammatica wordt herhaald aan de hand van interactieve oefeningen. De nadruk ligt op het lezen, begrijpen en vertalen van technische teksten: populair-wetenschappelijke artikels, instructies en gespecialiseerde vakterminologie uit verschillende domeinen. Er wordt vaak in team gewerkt. De woordenschat wordt actief verwerkt en ingeoefend aan de hand van mondelinge presentaties en dialoogjes. Ter ondersteuning wordt in de lessen intensief gebruik gemaakt van audiovisuele middelen die de luistervaardigheid aanwakkeren.

• De student is in staat om technische teksten (Europees referentieniveau B2) te lezen, te begrijpen en te vertalen.
• De student kan de woordenschat en de basisgrammatica (Europees referentieniveau B1) actief gebruiken, zowel mondeling als schriftelijk. 

• Voldaan aan de algemene toelatingsvoorwaarden zoals bepaald in het onderwijs- en examenreglement.

• Vocabulary: algemene en technische woordenschat met oefeningen.
• Technische teksten
• Grammar
• Listening: teksten rond het thema energie met bijhorende oefeningen
• Mondelinge presentaties en dialoogjes
• Audio & video

• Technisch Engels, Katelijn De Naeyer

• Interactief hoorcollege in kleinere klasgroepen dan de standaard technische theorievakken.

Categorie	Weging van categorieën
permanente evaluatie	30%
Schriftelijke evaluatie	70%

• Schriftelijk examen: het schriftelijk examen bestaat deels uit grammatica en woordenschat, deels uit het begrijpend lezen en/of vertalen van een technische tekst.
• Permanente evaluatie: beoordeling tijdens de hoorcolleges op basis van opdrachten (o.a. presentaties)

Categorie	Weging van categorieën
permanente evaluatie	30%
Schriftelijke evaluatie	70%

• Schriftelijk examen: het schriftelijk examen bestaat deels uit grammatica en woordenschat, deels uit het begrijpend lezen en/of vertalen van een technische tekst.
• Permanente evaluatie: behaalde punten tijdens de eerste examenperiode blijven behouden. 

• zie fiche Technologie Energie
• zie fiche Marktexploratie

Componenten	Weging
Technologie Energie	80%
Marktexploratie	20%

• Om te slagen voor dit studieonderdeel moeten de studenten minimum 10/20 scoren. Dat eindcijfer komt 'gewogen' cumulatief tot stand op basis van de behaalde deelcijfers van de diverse studiedeelactiviteiten die dit studieonderdeel vormen.
• Raadpleeg de studiegids v/h departement WET voor alle vragen oa. met betrekking tot: examenreglement, deliberatieregels, aanwezigheid bij onderwijsactiviteiten, fraude, inhaalexamens, studievoortgangsbewaking, inzagerecht examens, enz ...

Technologie energie beslaat een brede waaier van onderwerpen uit de industriële productieomgeving, waarbij zowel elektriciteit als warmte wordt behandeld.

Wat het elektrisch gedeelte betreft wordt voornamelijk gekeken naar het automatiseren van een industrieel proces en welke componenten daarvoor gebruikt worden.

Wat warmtetechnologie betreft wordt onder andere de dimensionering van branders en ketels alsook een CV-systeem onder de loep genomen. Daarnaast wordt ook precestechnologie behandeld. Hierbij wordt dieper ingegaan op kleppen, sensoren, enz.

• Deel elektriciteit
  • De student kan de verschillende types kabels herkennen, de nodige selectie maken en de benodigde kabeldoorsnede bepalen.
  • De student is vertrouwd met de nodige technieken voor de opbouw van een industriële installatie.
  • De student kan een industrieel elektrisch schema lezen en begrijpen.
  • De student is vertrouwd met de selectie, het gebruik en de toepassing van schakel- en beveiligingsapparatuur bij elektrische motoren.
  • De student is vertrouwd met de gevaren van elektriciteit op het menselijk lichaam.
  • De student is vertrouwd met de uitwendige invloeden gespecificeerd in het AREI.
  • De student heeft noties van de opbouw en gebruik van het AREI. 
• Deel brandertechnologie 
  • De student kent het onderscheid, werking en de toepassing van de verschillende soorten branders en ketels. Hij kan de juiste ketel en brander selecteren.
  • De student kan de verschillende soorten CV-regelingen verklaren.
  • De student kan het  juiste warmte-afgiftesysteem selecteren en dimensioneren.
  • De student kan voor zijn keuzes de impact op het energieverbruik inschatten

• Voldaan aan de algemene toelatingsvoorwaarden zoals bepaald in het onderwijs- en examenreglement.
• Ingeschreven zijn voor het o.o. elektriciteit en elektrische machines of vrijgesteld zijn voor het o.o. elektriciteit en elektrische machines.

• Deel technologie elektriciteit
  • Installatietechniek: beveiliging van kringen, beveiliging tegen kortsluiting.
  • Richtlijnen voor het opstellen van elektrische schema’s: codering van onderdelen, normalisatie van bewegingsrichtingen voor bedieningsorganen, schema’s en diagrammen gebruikt in de elektrotechniek en merktekens voor roterende machines.
  • Elektromotoren: soorten industriële motoren, bouwvormen en normalisatie, motorkenplaatgegevens, isolatieklassen en soorten bedrijf en beveiliging van elektrische motoren.
  • Schakelen van elektrische motoren: contactoren en schakelschema’s. 
  • Stuur- en vermogenkringen.
  • Bouw en ontwerp van elektrische schakelkasten.
• Deel ketels 
  • Verbranding: het scheikundig proces 
  • Ketels
  • Branders
  • Condensatietechniek 
  • Warmte-afgiftesystemen 
  • Regelingen 
  • Hydraulische schema’s
     

• Technologie Energie deel Brandertechnologie, Frank Verelst
• Technologie Energie deel Elektriciteit, Olivier Van Grunderbeek

• Hoorcollege met ingebouwde oefeningen
• Zelfstandig werk
• Leerbegeleiding: monitoraat vanaf de 8^ste lesweek in de betreffende module

Categorie	Weging van categorieën
eindevaluatie	100%

• Schriftelijk examen met theoretische vragen, inzichtsvragen, toepassingsvragen (o.a. herkennen van demomateriaal), oefeningen en meerkeuzevragen.

Categorie	Weging van categorieën
eindevaluatie	100%

• Schriftelijk examen met theoretische vragen, inzichtsvragen, toepassingsvragen (o.a. herkennen van demomateriaal), oefeningen en meerkeuzevragen.

Tijdens dit vak worden bedrijfs- en beursbezoeken gepland, voorafgegaan door een eenmalige inleiding op de campus. Dit vak werd immers bewust in het eerste jaar gepland, terwijl de energiekennis op dit moment nog relatief beperkt is. Het is de bedoeling de student kennis te laten maken met concrete, bestaande grote installaties, om hen meteen in aanraking te laten komen met de verschillende aspecten en de grootschaligheid van industriële activiteiten en het energiegebruik dat daarmee gepaard gaat.

Het drukt de student meteen in een boeiende en uitdagende realiteit, maar bovenal zal door de verschillende lectoren in de theorielessen dankbaar verwezen worden naar de bezochte installaties.

Beursbezoeken anderzijds dompelen de student onder in de state-of–the-art oplossingen die de industrie momenteel ter beschikking heeft en toont een beter beeld hoe de sector technologisch evolueert. Dankzij specifieke opdrachten kan de student een grote toegevoegde waarde halen uit deze beurs- en bedrijfsbezoeken.

• EN01 Meewerken aan het ontwikkelen, plannen en uitvoeren van een conceptuele analyse met betrekking tot een afgebakend complex energieproject.
  
• EN02 Op basis van de uitgevoerde conceptuele analyses, een gefundeerde en verantwoorde keuze maken rekening houdende met de gebruikerseisen, bedrijfsobjectieven en realiseerbaarheid.
  

• De student maakt kennis met de energiemarkt ook al heeft hij nog geen uitgebreide kennis van de verschillende vormen van energieproductie of energieverbruik.
• De student tracht van in den beginne van zijn opleiding een netwerk uit te werken.
• De student schrijft in groepsverband of op zelfstandige basis verslagen van de door hem uitgevoerde bedrijfs- of beursbezoeken.

• Voldaan aan de algemene toelatingsvoorwaarden zoals bepaald in het onderwijs- en examenreglement.

• Marktexploratie, Jan Casteels

• Tussentijdse hoorcolleges om uitleg te verschaffen of stand van zaken te evalueren.
• Zelfstandig (groeps)werk door bezoeken aan bedrijven en beurzen en deelname aan het PWO-onderzoek.

Categorie	Weging van categorieën
permanente evaluatie	100%

• Evaluatie en beoordeling van de opdrachten aan de hand van de ingeleverde rapporten.

• Er wordt geen tweede examenperiode ingericht.

• zie fiche Warmteleer en Thermodynamica
• zie fiche Warmteverlies en koellast

Componenten	Weging
Warmteleer en thermodynamica	45%
Warmteverlies en koellast	55%

• Om te slagen voor dit studieonderdeel moeten de studenten minimum 10/20 scoren. Dat eindcijfer komt 'gewogen' cumulatief tot stand op basis van de behaalde deelcijfers van de diverse studiedeelactiviteiten die dit studieonderdeel vormen.
• Raadpleeg de studiegids v/h departement WET voor alle vragen oa. met betrekking tot: examenreglement, deliberatieregels, aanwezigheid bij onderwijsactiviteiten, fraude, inhaalexamens, studievoortgangsbewaking, inzagerecht examens, enz ...

In deze inleidende cursus warmteleer en thermodynamica worden de basisbegrippen bestudeerd: wat is warmte, hoe ontstaat warmte, hoe wordt warmte overgedragen. Deze kennis wordt verder verdiept in de thermodynamica. Aan het einde van deze cursus komen enkele veel toegepaste kringprocessen (vb. koelkringproces) aan bod. In de volgende modules wordt deze kennis in aanleunende vakken verder verdiept.

• EN01 Meewerken aan het ontwikkelen, plannen en uitvoeren van een conceptuele analyse met betrekking tot een afgebakend complex energieproject.
  
• EN02 Op basis van de uitgevoerde conceptuele analyses, een gefundeerde en verantwoorde keuze maken rekening houdende met de gebruikerseisen, bedrijfsobjectieven en realiseerbaarheid.
  
• EN03 Zelfstandig ontwerpen en uitwerken (opstellen van plannen, schema’s, technische specificaties en lastenboeken) van een concept op een multidisciplinaire manier met betrekking tot een eenvoudig energetisch probleem.
  
• EN04 Installeren van multidisciplinaire projectoplossingen rekening houdende met de geldende veiligheids- en installatievoorschriften. Opstarten van deze installaties conform de opstart- en exploitatievoorwaarden.
  
• EN06 Op basis van een analyse van waarnemingen, uitgevoerde metingen en verzamelde data, innoverende en/of creatieve verbeteringsvoorstellen formuleren in functie van de huidige stand van de techniek om het energiegebruik van bestaande installaties te optimaliseren.
  

• De student is in staat om de basis warmteleer en thermodynamica vlot te gebruiken in de andere opleidingsonderdelen.
• De student is in staat om technische vraagstukken met betrekking tot warmteleer op te lossen.
• De student is in staat om de courante thermodynamische cycli te begrijpen en op te stellen.

• Voldaan aan de algemene toelatingsvoorwaarden zoals bepaald in het onderwijs- en examenreglement.

• Basisbegrippen en dimensies
• Thermische expansie
• Warmteoverdracht
• Basisprincipes van warmtewisselaars
• Faseveranderingen
• Thermodynamica
• Kringprocessen

• Warmteleer en thermodynamica, Marc Lintermans

• Hoorcollege met ingebouwde oefeningen
• Zelfstandig werk
• Leerbegeleiding: monitoraat vanaf de 8^ste lesweek in de betreffende module

Categorie	Weging van categorieën
Schriftelijke evaluatie	100%

• Schriftelijk examen bestaande uit theorie en oefeningen. Bij oefeningen wordt eveneens de opgebouwde redenering beoordeeld.

Categorie	Weging van categorieën
Schriftelijke evaluatie	100%

• Schriftelijk examen bestaande uit theorie en oefeningen. Bij oefeningen wordt eveneens de opgebouwde redenering beoordeeld.

In het eerste deel van deze cursus behandelen we het hygrothermisch gedrag van constructies. Aansluitend berekenen we de warmteverliezen van een lokaal of gebouw in de winter. Op basis van deze berekeningen leren studenten economisch verantwoorde verbeteringen aan te brengen aan deze lokalen of gebouwen om het energieverbruik in de hand te houden.

In het tweede deel worden de basisbegrippen van een koellastberekening uitgelegd rekening houdende met de interne en externe warmtewinsten, thermisch accumulatievermogen en beschaduwingseffect. Op basis van deze begrippen en hun impact berekenen we de koellast van een lokaal of gebouw in de zomer.