Iniatie tot de belangrijkste milieu-biotopen: water, lucht, bodem en hun samenhang met de industriële wereld. Tijdens de lessen wordt geprobeerd om de reeds bestaande kennis van de student te linken aan milieutopics. Een mogelijk bijkomend topic is een korte inleiding in de radiochemie met focus op de milieu-impact en de detectietechnieken.

• CH01 Zoekt opheldering door het stellen van vragen.
  

• CH30 Benoemt de kern van het probleem.
  
• CH35 Baseert zijn oordeel op de gegevens en feiten.
  
• CH37 Gebruikt informatiebronnen kritisch.
  

1. Situeert het begrip witte biotechnologie en haalt een aantal voorbeelden uit het dagelijks leven aan.
2. Benoemt soorten kweek-principes.
3. Beschrijft de componenten van de industriële fermentatie media.
4. Heeft inzicht in controle en sturing van fermentatieprocessen. 
5. Legt enkele toepassingen van fermentatie met betrekking tot metabolic engineering en het onderliggend principe uit.

1. beseft dat het milieu een belangrijk biotoop is, dat optimaal bewaard moet blijven
2. (h)erkent dat milieu niet om lucht, water en bodem gaat, maar één geheel vormt. Het voorbeeld van zure regen illustreert dit ten volle.
3. legt links met kennis uit andere vakgebieden en past deze toe in een milieucontext
4. onderscheidt de verschillende vormen van straling en kent hun toepassingsgebieden
5. begrijpt de fysische achtergrond van de verschillende technieken om radioactieve straling te detecteren
   

1. Industriële of witte biotechnologie
2. Industriële fermentatie: *Upscaling: van erlenmeyer tot 500.000l reactor  *Microbiële kweekprincipes: batch, fed batch, chemostaat *Controle en sturing van het fermentatieproces: (o.a. O₂, CO₂, pH, zuur, base, T, roersnelheid, schuimvorming, influent, effluent)
3. Protocol van een aerobe E. coli batch fermentatie en een gistfermentatie
4. Metabolic Engineering
5. Downstream Processing
6. Bespreking aantal praktische voorbeelden
7. Uitwerken presentatie i.v.m. een toepassing van een fermentatieproces op basis van een recent wetenschappelijk artikel.

• cursus 'Fermentatietechnologie' - auteur: Anneleen Soetaert - Plantijn Hogeschool.

• cursus milieuchemie (op e-campus) – auteur: Caroline Meyers – Plantijn Hogeschool 2011

• bezoek afvalverwerking Isvag (Wilrijk

Verplichte aanwezigheid voor de mogelijke seminaries met gastsprekers en voor het bezoek aan Isvag. 

Categorie	Weging van categorieën
Integratief examen	100%

Categorie	Weging van categorieën
Integratief examen	100%

• CH06 Blijft onder druk zorgvuldig werken.
  
• CH07 Behoudt het overzicht in crisissituaties.
  
• CH13 Steekt spontaan "een tandje bij" bij verhoogde werkdruk.
  

• CH30 Benoemt de kern van het probleem.
  
• CH32 Structureert informatie op een overzichtelijke manier.
  
• CH39 Werkt volgens voorgeschreven procedures/SOP's/werkinstructies.
  
• CH43 Houdt rekening met afgesproken tijdslimieten.
  

• stelt een ternair fasendiagram op 
• leest een ternair fasendiagram af
• kent de waarde en achtergrond van stoom als energiedrager en berekent warmtewisselaars
• bezit en gebruikt de fysico-chemiekennis nodig voor destillatie, extractie en drogen.
• beschrijft de functie van alle onderdelen van de besproken apparaten.
• heeft de theoretische kennis om deze apparaten te automatiseren.
• berekent een destillatiekolom berekenen en evalueert storingen correct aan de hand van de  McCabe-Thiele methode.
• gebruikt een temperatuur-vochtigheidsdiagram gebruiken (drogen).

• werken met ternaire fasediagrammen
• vloeistof-vast extractie: enkelvoudige, dwarsstroom- en tegenstroomextractie
• vloeistof-vloeistof extractie: enkelvoudige, dwarsstroom- en tegenstroomextr actie
• destillatie
• drogen in de procesindustrie
• studie van de chemische en fysische absorptie en absorptieapparatuur
• filtratie en bezinken

• zelfstudiesysteem (aangekochte lesboeken en eigen zelfstudienota’s)
• zelf samengestelde portfolio (samenvattingen, toetsen, verslagen, …)
• documentatie van fabrikanten
• afgedankte onderdelen verzameld in de industrie
• boeken (Perry, Coulson (6 delen) in bib Kronenburgstraat
• Procestechnische berekeningen door Torreman in bib Kronenburgstraat

• zelfstudiesysteem gecombineerd met geleide oefeningen, monitoraat en/of individuele begeleiding op vraag van de student
• beperkte hoorcolleges (voornamelijk uitgewerkte vraagstukken en toelichting van specifieke probleemsituaties)
• formatieve toetsen (verwerven van de getoetste kennis (voor eerste zittijd) bij behalen van ten minste 60% van de maximum score)
• documentatie van fabrikanten en wandkaarten

Categorie	Weging van categorieën
Integratief examen	100%

• schriftelijk formatieve toetsing (voornamelijk vraagstukken op einde van een zelfstudiedeel) 
                 - "drogen" (15%)
                 - "extractie" (25%)
                 - "destillatie" (30%)
                 - "filtratie en bezinken" (15%)
                 - "absorptie" (15%)
   
• eindexamen (schriftelijk en eventueel mondeling) toegespitst op praktische toepassing van de leerstof  (leerstof van formatieve toetsen en presentatie met score van minder dan 12/20)

Categorie	Weging van categorieën
Integratief examen	100%

• schriftelijk eindexamen (voornamelijk vraagstukken) kan hernomen worden

Omdat de afgestudeerde “procesoperator” een grote kans heeft dat hij tewerkgesteld wordt in de petrochemische nijverheid, is het logisch dat, in de cursus “Raffinage”, een ruim overzicht wordt gegeven van de werking en processen van een raffinaderij. Hiernaast worden enkele belangrijke topics uit de industriële context bekeken (bvb industrieel gebruik van stoom, ....) 

Vermits het overgrote deel van de zogenaamde ‘procesoperators’ later tewerkgesteld zal worden in de chemische industrie gelegen in de haven van Antwerpen, en dan voornamelijk de petro-chemische industrie. Is een grondige kennis van de raffinageprocessen en de bijbehorende reacties een meerwaarde voor elke afstuderende procesoperator.

De opgedane kennis over corrosie wordt verder uitgebreid. Tevens worden de eigenschappen en de toepassingen van de meest gebruikte ferro- en non-ferrometalen uit de chemische en petrochemische industrie besproken. .

• CH01 Zoekt opheldering door het stellen van vragen.
  

• CH30 Benoemt de kern van het probleem.
  
• CH31 Onderscheidt hoofd- en bijzaken.
  
• CH32 Structureert informatie op een overzichtelijke manier.
  
• CH33 Gaat stapsgewijs en systematisch te werk bij het analyseren van een probleem.
  

1. heeft een algemeen beeld van het geheel van de processen in een raffinaderij
2. benoemt en beschrijft de voornaamste processen die in een raffinaderij gebruikt worden om de eigenschappen van de producten af te stemmen op de vraag
3. kent het productieproces en het gebruik van stoom als energiedrager in een raffinaderij
4. beschrijft verschillende krakingsprocessen en weet waarom ze als dusdanig uitgevoerd worden
5. heeft een idee van het belang, de samenhag en het gebruik van stoom als energiedrager in de industrie

Voor het facet industriele organische chemie:

1. Verklaart het ontstaan van de belangrijkste organische moleculen tijdens het kraakproces via een  reactie  
2. Plaatst belangrijkste toepassingen van de kraakproducten in de industrie 
3. Schrijft de mechanismen van de belangrijkste toepassingen van het kraakproces uit
4. Bespreekt het mechanisme van de volgende reacties: alkylerings-, isomerisatie-omleggings-, hydrogenatie- en dehydrogenatiereacties, evenals aromatische reacties
5. Bespreekt de invloed van warmte, druk of een katalysator op het kraakproces bespreken. 

Voor het facet materialenleer:

1. dedecteert plaatsen waar er corrosieproblemen kunnen optreden
2. begrijpt maatregelingen om corrosieproblemen te vermijden
3. doet zelf voorstellen om corrosieproblemen te vermijden
4. beantwoordt vragen over de uitgedeelde brochures ‘beschermen door deklagen’
5. haalt uit het Fe-C-diagram, de optredende staalstructuren bij de verschillende temperaturen en %C, en hun gevolgen op de eigenschappen
6. interpreteert de meest gebruikte staalcodes (DIN, EURONORM, SAE, ASTM, AISI)
7. verklaart de verschillende delen van ‘Baeten’s chart’
8. verklaart de plaatsing van de verschillende nikkellegeringen op ‘Baeten’s chart’
9. gebruikt het Bishop-Stern diagram gebruik
10. weet hoe compounding, menging en mengselcontrole gebeurt bij rubbers

Voor het facet raffinage:

Er wordt een overzicht gegeven van het geheel van de processen in een raffinaderij. Hierbij wordt er gekeken hoe de afzonderlijke processen in het geheel gelinkt zijn. Hiernaast wordt een beeld geschetst van het gebruik en samenhang van stoom als energiedrager.

Voor het facet industriele organische chemie: 

1. Het petrochemische kraakproces en de daaraan gekoppelde organische reacties zoals:
   a. het splitsen van lange ketens onder invloed van warmte, druk of een katalysator 
   b. alkyleringen, omleggingsreacties en isomerisatiereacties 
   c. hydrogenaties, dehydrogenaties 
   d. specifieke aromatische reacties
2. De belangrijkste toepassingen van de producten bekomen uit het kraakproces en de bijbehorende organische reacties 
3. Naamgeving, zowel IUPAC als triviaal, van de organische moleculen  gekoppeld aan het kraakproces en gebruikt in het industrieel proces

Voor het facet materialenleer:

1. Bespreking van de verschillende corrosievormen
2. algemene,galvanische, interkristallijne, selectieve, put-, spleet-, erosie-, spanningscorrosie
   a. verschijnsel
   b. mechanismen
   c. industriële voorbeelden
   d. hoe ieder specifiek vermijden 
3. Ferro-metalen :
   het Fe-C diagram, gelegeerd staal, invloed van de legeringselementen op de structuur en op het Fe-C diagram , naamgeving van staalsoorten, roestvaste , warmvaste en hittebestendige staalsoorten·
4. Het gebruik van non ferro-metalen in de chemische en petrochemische industrie 
5. Compounding, menging en mengselcontrole bij rubbers 

• Cursus “Raffinage” – auteur: Mark Spanoghe – Plantijn Hogeschool 2011
• PowerPoint presentaties
• eigen nota's

Voor het facet industriele organische chemie: 

• Cursus “Toegepaste industriële chemie“ – auteur: I. Gutschoven  – Plantijn Hogeschool 
• PowerPointpresentaties via e-campus

Voor het facet materialenleer:

• cursus “Materialenleer- 3PO“ – auteur: Ingrid Van den Bossche  – Plantijn Hogeschool 
• powerpoints en allerhande weblinks ter beschikking via edumap op e-campus  
• brochures  o.a.“Beschermen van metalen door deklagen" van SBC 
• Handboek constructiematerialen, corrosie & corrosiebescherming; hoofdred. prof. dr. ir. W. Bogaerts; ISBN B 90 5062 031 0, 2000 

Categorie	Weging van categorieën
Integratief examen	100%

• Multiple-choice vragen worden gequoteerd met puntenaftrek
• de vragen zijn, waar mogelijk, zo opgesteld dat ze de verwachte gedragsankers van de beoordeelde competenties evalueren. 

• Dit cijfer wordt in consensus toegekend door de lectorengroep van het opleidingsonderdeel op basis van de op de verschillende facetten verworven punten 
• Het aantal punten is in principe het gewogen gemiddelde van de verschillende facetten waarbij de uren sbu als wegingcoëfficiënten gebruikt worden maar kan aangepast worden volgens volgende criteria:
  • niet voldoen aan de vooropgestelde leerdoelen 
  • afwezigheid tijdens de verplichte activiteiten 
  • niet uitvoeren van individuele taken 
  •  niet voldoen aan vooropgestelde gedragsindicatoren van de beoordeelde kerncompetenties

Categorie	Weging van categorieën
Integratief examen	100%

Zoals eerste examenperiode

• CH02 Toont zich leergierig en bereid tot leren.
  

• CH33 Gaat stapsgewijs en systematisch te werk bij het analyseren van een probleem.
  
• CH42 Brengt structuur in ideeën.
  

Categorie	Weging van categorieën
Integratief examen	100%

Categorie	Weging van categorieën
Integratief examen	100%

• CH01 Zoekt opheldering door het stellen van vragen.
  
• CH06 Blijft onder druk zorgvuldig werken.
  
• CH07 Behoudt het overzicht in crisissituaties.
  
• CH08 Blijft kalm en helder bij complexe en ingewikkelde situaties.
  
• CH09 Blijft planmatig werken onder stress.
  
• CH13 Steekt spontaan "een tandje bij" bij verhoogde werkdruk.
  
• CH14 Handelt volgens de geldende ethische normen.
  
• CH15 Handelt volgens de geldende milieunormen.
  
• CH16 Neemt verantwoordelijkheid op voor eigen handelen (meldt fouten en incidenten).
  
• CH19 Toont respect voor materiaal en het gebruik ervan.
  
• CH23 Neemt taken tot zich die heel de groep tot nut zijn.
  

• CH35 Baseert zijn oordeel op de gegevens en feiten.
  
• CH38 Verzamelt gegevens en/of meetresultaten in tabelvorm volgens de richtlijnen.
  
• CH39 Werkt volgens voorgeschreven procedures/SOP's/werkinstructies.
  
• CH45 Organiseert het werk in een efficiënte planning.
  
• CH46 Vangt onverwachte wendingen op.
  
• CH51 Algemeen: maakt gebruik van ondersteunende audiovisuele middelen.
  
• CH52 Algemeen: maakt gebruik van de correcte wetenschappelijke terminologie.
  

• CH71 Functioneert in een operatorteam.
  
• CH72 Bedient automatisch gestuurde apparatuur.
  
• CH73 Bewaakt installaties en voert er interventies op uit.
  
• CH74 Bestuurt en volgt processen op vanuit de PC.
  
• CH75 Functioneert onder het geldende veiligheidssysteem.
  
• CH76 Bevordert het resultaatgericht werken van een groep medewerkers.
  
• CH77 Bevordert teamgeest en samenwerkingsbereidheid.
  
• CH78 Spreekt medewerkers aan op hun functioneren en hun verantwoordelijkheden.
  
• CH79 Neemt beslissingen.
  
• CH80 Bewaakt de voortgang van processen.
  
• CH81 Stelt prioriteiten bij complexe beslissingen.
  

Internationale projectweek:

• tijdens de projectweek krijgen de studenten concrete praktische problemen voorgeschoteld, die door industriële partners vanuit hun eigen beroepscontext worden aangeleverd. Van de studenten wordt verlangd op in multidisciplinaire groepjes op een projectmatige wijze oplossingen uit te werken voor die probleemsituaties. de opdrachtgevende bedrijven analyseren en evalueren de groepswerken, waarbij onder andere de techniciteit, de projectaanpak, de kostenbatenanalyse en het veiligheidsaspect beoordeeld worden.
• de internationale projectweek gaat door van 13/12 tot 21/12/2012 en heeft uiteraard een verplichte aanwezigheid.
  
  

• batch rectificatie
• continu rectificatie (handbediend)
• hetero azeotrope rectificatie
• strippen van een vluchtige component met stoom en met inert gas
• vloeistof-vloeistof extractie met mixer settler batterij in tegenstroom gekoppeld
• vloeistof-vloeistof extractie met extractiekolom met vulling
•  met pH-regelaar geautomatiseerde neutralisatiereactor
• absorptie van een gas in een vloeistof met een absorptietoren
• procestechnische berekeningen (toegespitst op het opstellen van massa- en energiebalansen) afhankelijk van de tijdens het lopende academiejaar bezochte bedrijven
• Transport van vloeistoffen
  • weerstand van leidingen
  • verdringerpompen
  • centrifugaalpompen
  • pompkaraktersitiek
• De meet-en regelkring
• Gedrag van een proces (Procesparameters)
• Tweestandenregeling en PID regelactie
• Belangrijkste sensoren voor temperatuur, druk, niveau, en debiet
• actuatoren
• Het geautomatiseerde proces
• Diagnosetraining
  
  • niveau
  • verwarming
  • bedrijf

Gekoppelde regelkringen

• Cascade
• Verhoudingsregelingen
• Splitrange
  
  
• Veiligheid en online analyse en staalname in het bedrijf
• lezen en bespreken van R&I schema’s

• laboratoriumoefeningen:
  •   in team (2 studenten) opdrachten uitvoeren aan de pilootinstallaties
  • overleggen, beslissen, uitvoeren, verwerken, rapporteren
• bedrijfsbezoeken indien mogelijk
  • bedrijfsbezoeken geleid door mede werker (meestal bedrijfsleider)
  • rapport door de student opgesteld per bedrijfsbezoek
  • oplossen modellen van procestechnische berekeninge n
• internationale projectweek
  • uitwerken van een groepswerk over de gekregen industriële probleemstelling

Categorie	Weging van categorieën
Integratief examen	100%

• permanente evaluatie (50%)
  • voorbereiding experimenten bij begin labsessie
  • tijdens labsessies via observatie
  • groepsoverleg
  • laboratoriumschrift, rapporten van bedrijfsbezoeken
  • rapporten en/of verslagen
• internationale projectweek (20%)
• totaalscore behaald op het internationaal project
• schriftelijk toets (30%)
• om na te gaan of de student met aandacht de  experimenten heeft uitgevoerd en de resultaten ervan zelf heeft verwerkt.
• redeneervragen over de gebruikte opstellingen

Afwezigheden

• Bij gewettigde afwezigheid haalt de student 0 voor de verplichte activiteit, als hij deze niet inhaalt.  De student neemt hiervoor zelf het initiatief. Bij meerdere afwezigheden contacteert de student de opleidingscoördinator voor een individuele regeling.
• Conform artikel 55 van het OER kan voor dit opleidingsonderdeel de beoordeling “Fail” (code “F”)  toegekend worden volgens onderstaande criteria:
  • afwezigheid
  • niet uitvoeren van de opgelegde taken
  • niet afgeven van de gevraagde opdrachten
  • niet verwerven van de vooropgestelde competenties

Berekening van de cijfers voor het opleidingsonderdeel

• Dit cijfer wordt in consensus toegekend door de lectorengroep van het opleidingsonderdeel op basis van de op de verschillende facetten verworven punten 
• Het aantal punten is in principe het gewogen gemiddelde van de verschillende facetten waarbij de uren sbu als wegingcoëfficiënten gebruikt worden maar kan aangepast worden volgens volgende criteria:
  • niet voldoen aan de vooropgestelde leerdoelen 
  • afwezigheid tijdens de verplichte activiteiten 
  • niet uitvoeren van individuele taken 
  •  niet voldoen aan vooropgestelde gedragsindicatoren van de beoordeelde kerncompetenties

Categorie	Weging van categorieën
Integratief examen	100%

• CH02 Toont zich leergierig en bereid tot leren.
  
• CH03 Zoekt naar aanvullende en nieuwe informatie en ontwikkelingen.
  
• CH06 Blijft onder druk zorgvuldig werken.
  
• CH09 Blijft planmatig werken onder stress.
  

• CH31 Onderscheidt hoofd- en bijzaken.
  
• CH33 Gaat stapsgewijs en systematisch te werk bij het analyseren van een probleem.
  
• CH34 Schat de mogelijkheden en beperkingen van de werkmethoden correct in.
  
• CH35 Baseert zijn oordeel op de gegevens en feiten.
  
• CH36 Evalueert resultaten kritisch.
  
• CH37 Gebruikt informatiebronnen kritisch.
  
• CH38 Verzamelt gegevens en/of meetresultaten in tabelvorm volgens de richtlijnen.
  
• CH39 Werkt volgens voorgeschreven procedures/SOP's/werkinstructies.
  
• CH41 Splitst een grotere opdracht zelfstandig in stapsgewijze deeltaken op voor de uitvoering.
  
• CH48 Levert werk af volgens de gevraagde kwaliteit.
  
• CH49 Controleert eigen werk op fouten en correctheid/volledigheid.
  
• CH52 Algemeen: maakt gebruik van de correcte wetenschappelijke terminologie.
  

•  handelt in overeenkomst met geplogenheden in projectmanagement 
•  past Quality Tools toe waar nuttig

• kiest voor een probleem de meest geschikte statistische techniek en voert deze techniek concreet uit: stelt een proefopzet op, voert de nodige  experimenten uit, verwerkt de meetresultaten en interpreteert het resultaat. 
• voert een methodevalidatie uit: stelt een proefschema op in functie van de validatieparameters, voert de nodige experimenten uit, voert de statistische bewijsvoering uit en interpreteert van het resultaat. 
• zet controlekaarten op en leest deze ( leesregels) 
• kent de basisprincipes van kwaliteitszorg 
• berekent en interpreteert capabiliteitsindexen (six sigma) 
• kent de statistische principes achter externe kwaliteitscontrole: leest en interpreteert de rapportering. 
• leest en interpreteert informatie (wetenschappelijke artikels, validatierapporten) met bekende en onbekende statistische technieken.

a. methodevalidatie (juistheid – bepalingsgrenzen – precisie  – lineariteit – robuustheid)
b. inleiding kwaliteitszorg, Six Sigma
c. controlekaarten (met leesregels)

a. Youdenplot
b. zaagtandplot
c. PomPlot

• Syllabus Quality Tools – auteur: G. Bruggeman
• Theoriebundel “Kwaliteit en procesmanagement” – auteur: G. Bruggeman
• Casus(en)
• hoofdstukken 16 tem 19 uit de cursus “toegepaste statistiek” – auteur: Veerle Van Vlaslaer  – Plantijn Hogeschool
• “formuleboekje statistiek” (delen 1ste, 2de & 3de jaar) – auteur: Veerle Van Vlaslaer – Plantijn Hogeschool
• wetenschappelijke artikels (thematische EDU-map ‘statistiek’)
• rekenmachine 
• www.westgard.com     

• ‘Statistics and chemometrics’ Miller&Miller (ISBN 013028885) - 2000
• ‘Statistiek, validatie en meetonzekerheid voor het laboratorium’ Klaessens (ISBN 9789077423622)

2 trainingsdagen met verplichte aanwezigheid.

hoorcolleges: hierin worden de statistische technieken uitgelegd aan de hand van toepassingen en oefeningen uit het werkveld

zelfstandig werk: oplossen van de oefeningenreeksen uit de cursus (met Excel).

feedback van de lector tijdens de colleges of via mail.

Categorie	Weging van categorieën
Integratief examen	100%

Aanwezigheid tijdens de twee trainingsdagen is verplicht.
Conform artikel 55 van het OER kan voor dit opleidingsonderdeel de beoordeling “Fail” (code “F”)  toegekend worden volgens onderstaande criteria:

• afwezigheid
• niet uitvoeren van de opgelegde taken
• niet afgeven van de gevraagde opdrachten

integratieve toets (2 uur examentijd)

open-boek’ toetsing: het boek is het formuleboekje statistiek (delen 1BL, 2BL en 3BL) en bevat geen opgeloste oefeningen

gebruik van een rekenmachine is toegelaten

samenstelling van de vragen

• hoogstens 50% van de vragen zijn louter kennisvragen (correct toepassen van de statistische technieken, correct uitvoeren van berekeningen, reproduceren van begrippen en definities)
• minstens 50% van de vragen zijn interpretatievragen (correct kiezen voor een bepaalde techniek, interpretatie van de resultaten, interpretatie van de onderzoeksresultaten van derden)

Voor studenten die dit opleidingsonderdeel volgen in een formule van werkplekleren kan de integratieve toets verplaatst worden naar een andere examenreeks.

Categorie	Weging van categorieën
Integratief examen	100%

De stageperiode is het sluitstuk van de opleiding; deze periode loopt over  14 werkweken in de 2° helft van het academiejaar. De stage verloopt in een bedrijf of instelling onder leiding van een deskundige van het bedrijf (stagementor). Dit kan zowel in het binnen- als buitenland. 

De stageplaats voor de richting Procestechnologie situeert zich voornamelijk in productiebedrijven in de Antwerpse haven.
Hier nemen de studenten deel aan de dagelijkse werkzaamheden binnen een productie-eenheid. Als stageopdracht beschrijven ze een deelaspect van het proces of werken ze rond een specifieke probleemstelling binnen het bedrijf.

Binnen de stage-werkzaamheden wordt ruimte voorzien voor het schrijven van een eindwerk, d.i. een uitgebreid verslag over een onderwerp dat nader werd onderzocht.

• CH16 Neemt verantwoordelijkheid op voor eigen handelen (meldt fouten en incidenten).
  
• CH24 Communiceert respectvol met collega's/begeleiders/leidinggevenden.
  

• CH31 Onderscheidt hoofd- en bijzaken.
  
• CH32 Structureert informatie op een overzichtelijke manier.
  
• CH33 Gaat stapsgewijs en systematisch te werk bij het analyseren van een probleem.
  
• CH36 Evalueert resultaten kritisch.
  
• CH39 Werkt volgens voorgeschreven procedures/SOP's/werkinstructies.
  
• CH46 Vangt onverwachte wendingen op.
  
• CH51 Algemeen: maakt gebruik van ondersteunende audiovisuele middelen.
  
• CH52 Algemeen: maakt gebruik van de correcte wetenschappelijke terminologie.
  
• CH53 Mondeling: drukt zich vlot en verstaanbaar uit.
  
• CH56 Schriftelijk: maakt een schriftelijk wetenschappelijk, kernachtig en juist verslag volgens de regels beschreven in "noteren en verslaggeving".
  
• CH61 Beschermt gevoelige informatie van de organisatie naar de buitenwereld.
  

• CH71 Functioneert in een operatorteam.
  
• CH72 Bedient automatisch gestuurde apparatuur.
  
• CH73 Bewaakt installaties en voert er interventies op uit.
  
• CH74 Bestuurt en volgt processen op vanuit de PC.
  
• CH75 Functioneert onder het geldende veiligheidssysteem.
  
• CH80 Bewaakt de voortgang van processen.
  

1. De student herkent aangeleerde technieken en maakt kennis met reële toepassingen. 
2. De student leert zelfstandig werken. 
3. De student ontwikkelt de nodige sociale vaardigheden om met collega’s en oversten vlot te communiceren.
4. De student leert de resultaten van een uitgebreider onderzoeksproject op een correcte wetenschappelijke wijze schriftelijk en mondeling rapporteren.  

• De stagebrochure en de syllabus "Rapportering eindwerk". 
• Indien  verder nodig, voorzien door de stagementor.
  

• De lector-stagecoördinator wijst de student een stageplaats toe in een bedrijf of onderzoeksinstelling, met aandacht voor de interesses, voorkeuren en woonplaats van de student.
• De lector-stagebegeleider onderhoudt de contacten met het bedrijf en de student.
• De stagementor is verantwoordelijk voor de goede gang van zaken op de stageplaats.
• Tijdens de stage is er een terugkomdag (o.m. reflectiemoment) binnen de hogeschool. 
• Er wordt een proefverdediging van het eindwerk georganiseerd binnen de hogeschool.
  

Categorie	Weging van categorieën
Integratief examen	100%

• De stagementor beoordeelt het stageverloop a.h.v. een stagebeoordelingsformulier. Na de stage dient het eindwerk te worden verdedigd voor een jury.  
• Het totaalcijfer voor de stage staat voor circa 40% van de totale jaarpunten en is samengesteld uit de volgende deelevaluaties:
   -  de activiteiten gedurende de stageperiode: 60% (stagementor)
   -  het eindwerk: 24% (stagementor + lezers) 
   -  de mondelinge presentatie en verdediging: 16% (jury).
  

Categorie	Weging van categorieën
totaal cijfer examen	100%

• Het eindwerk kan ingediend worden tegen de tweede examenperiode. De eindwerkverdediging gebeurt dan in de tweede zittijd.  
• Het eindwerk kan herschreven en opnieuw verdedigd worden indien dit de oorzaak is van niet slagen voor de totale stage.
• Het praktische werk kan niet herdaan worden tijdens de maanden juli en augustus.

• CH06 Blijft onder druk zorgvuldig werken.
  
• CH07 Behoudt het overzicht in crisissituaties.
  
• CH12 Staat open voor alternatieve methoden en werkwijzen.
  

• CH30 Benoemt de kern van het probleem.
  
• CH32 Structureert informatie op een overzichtelijke manier.
  
• CH38 Verzamelt gegevens en/of meetresultaten in tabelvorm volgens de richtlijnen.
  
• CH43 Houdt rekening met afgesproken tijdslimieten.
  

• berekent leidingsweerstanden
• kent werkingsprincipes van verdringer- en centrifugaalpompen
• kent het gebruik van pompen en localiseert storingen 
• herkent de belangrijkste types van pompen met hun beperkingen en toepassingen.
• dimensioneert een pomp 
• kiest uit fabrieksbrochures het meest geschikte type pomp
• kent het werkingsprincipe en de verschillende types van compressoren, blaaswerktuigen en ventilatoren.
• begrijpt toestandsveranderingen en berekent een eentrapszuigercompressor 
• beschrijft het onderscheid tussen een theoretische en een werkelijke (zuiger)compressor.
• beschrijft de werkingsprincipes van de belangrijkste appendages voor pijpleidingen.
• stelt energie- en massabalansen van een proces op

• transportsystemen voor vloeistoffen:
  • berekening van leidingsweerstand
  • werking en soorten vloeistofpompen
•   transportsystemen voor gassen:

• toestandsveranderingen van gassen
• werking en soorten compressoren, blazers, ventilatoren e vacuümpompen

•   appendages voor leidingen
• opstellen van massa- en energiebalansen

• zelfstudiesysteem (aangekochte lesboeken en eigen zelfstudienota's)
• zelf samengestelde portfolio (samenvattingen, toetsen, verslagen, …)
• eigen cursustekst voor hoorcolleges
• Powerpoint-presentatie over de eigenschappen van de verschillende pompen
• documentatie van fabrikanten
• afgedankte onderdelen verzameld in de industrie
• boeken (Perry, Coulson (6 delen) in bib Kronenburgstraat

• gedeeltelijk zelfstudiesysteem (hoofdstukken "Stroming" en "massa- en energiebalansen" (70% van de studietijd))
• gedeeltelijk hoorcolleges
• uitgewerkte vraagstukken
• monitoraat en/of individuele begeleiding op vraag van de student
• formatieve toets "Massa- en energiebalansen" (verwerven van de getoetste kennis (voor eerste zittijd) bij be halen van 60% van de maximum score)
• formatieve toets "Stroming" (verwerven van de getoetste kennis (voor eerste zittijd) bij be halen van 60% van de maximum score)
• documentatie van fabrikanten en wandkaarten

Categorie	Weging van categorieën
Integratief examen	100%

• formatieve toetsen zelfstudiesysteem "Stroming" en "Massa- en en energiebalansen" (70% van de totaalscore) omvat voornamelijk vraagstukken

• schriftelijk eindexamen (30% van de totaalscore) zijn kennisvragen over de hoorcolleges eventueel aangevuld met de leerstof van de toets "Stroming" en"Massa- en energiebalansen" van het zelfstudiesysteem als de student minder 12/20 scoorde tijdens de formatieve toets (%afhankelijk van de leerstof die hernomen dient te worden)
• de vragen zijn, waar mogelijk, zo opgesteld dat ze de verwachte gedragsankers van de beoordeelde competenties evalueren.

Categorie	Weging van categorieën
Integratief examen	100%

• schriftelijk eindexamen (hoorcolleges en leerstof formatieve zelfstudiesysteemtoets)
• de vragen zijn, waar mogelijk, zo opgesteld dat ze de verwachte gedragsankers van de beoordeelde competenties evalueren.